Libros do Mes

Hacia una escuela socialmente crítica. Orientaciones para el currículo y la transición, de Stephen Kemmis, Peter Cole e Dahle Suggett

Seeds in the Heart: Japanese Literature from Earliest Times to the Late Sixteenth Century, de Donald Keene [R]

Botchan, de Natsume Sōseki

Polaroid, de Suso de Toro

Bandera Roja. Historia política y cultural del comunismo, de David Priestland

As I crossed a Bridge of Dreams, de Sarashina / Ivan Morris (tr.)

Cantares Completos (2), de Ezra Pound

*Metamorphoses of Science Fiction, de Darko Suvin

John Adams en Galicia

(anaco do Canto LXV de Ezra Pound)

As leises dos visigodos e de Xustiniano aínda en uso en Galicia,

13 mulas 2 arrieiros chegando a Coruña ás 7

o porco deste país excelente e delicioso

tamén o touciño, o Xustiza Maior infórmame de que

a maior parte deles

engórdanse con castañas e millo

outros porcos din que se ceban con víboras

posíbeis importacións a España:

grans de tódalas clases, brea, trementina, madeira,

peixe salgado, espermaceti e arroz.

Tabaco xa teñen das súas colonias,

asi coma anil,

do tabaco do Rei toman 10 millóns de arrobas ao ano

Observei a damas que tomaban chocolate á española

comín a bordo da Belle Poule

Galicia, non hai pisos, senón o chan apisonado ata volvelo lama polo

home os porcos cabalos e mulas

non hai cheminé a medio ascenso ao rubir á recámara

había un lugar cuberto de palla

na cal estaba un porco para o engorde

enriba, o millo estaba pendurado de paus e de fendeduras

e nun curruncho unha arca chea de semente de nabo silvestre, ou colza

e no outro un celeiro cheo de avea

entre a cal durmín mellor que en ningures desque a miña chegada a España

En xeral os montes están cubertos de biorto

escasamente atopas olmo carballo ou outra árbore

Dúas impresións e un paradoxo

(pola mañá)

Qué metamórficos e mudábeis son os nosos outonos, e qué drástica a diferenza neles de estar ao sol ou á sombra. Iso era no que cavilaba un día da semana pasada, coa tumbona e un libro por compañeiros de terraza; sobre nós erguíase un ceo de azul tan intenso que deslumbraba, aínda sen a compaña do astro rei que lenta pero inexorábelmente ía descendo da horta e dándolle calor ao meu corpo cobizoso; Porque os contrastes nos que cavilaba estaba a sentilos dun xeito menos literario e idealista nos meus propios membros, que tremían lixeiramente co frío, mais que tamén percibían, polo que ían experimentado os pés, que cando chegase de cheo o fanal de luz solar, a calor íaseme facer excesiva.

Erguín a vista e contemplei con certo deleite unha improvisada mostra de ballet aéreo a cargo de dous paxaros con ínfulas de aves de presa. O meirande debía de estar a ensinarlle á súa cría o xeito de moverse e flotar nos aires, de ceibar as azas e erguerse con minúsculo movemento; durante uns intres mantivéronse ámbolos dous no meu arco visual, facendo oitos e composicións varias, simétricas, o un cruzando co outro, con pequena pausa do máis pequeno na alta póla dun eucalyptus. Pouco despois proseguiron a danza, mais por outras paisaxes, alén do meu ollar.

(pola tarde)

Xa requenceu o día por riba do areal de Coroso. Nembargantes, perdura un inestábel equilibrio entre unha calor un chisco acorante de sentares nun banco, e un frío sorpresivo na mesta sombra duns piñeiros intercalados de mesas de madeira. Paseando a carón da praia, polo paseo marítimo, é como mellor se está, alén de que se disfrute da espléndida visión dun mar espello calmo do ceo de azul turquesa; apenas algunha onda preguiceira bate con forza escasa e escuma fuxidía sobre as areas e as rochas. O run-run dos coches fica nun segundo plano sonoro, e case pode esquecerse cun pequeno esforzo da imaxinación. Os paxaros de novo ocupan o protagonismo da escea: a praia está case baleira de presenzas humanas, se excluímos algún escaso paseante o os restos de lixo enriba das pequenísimas dunas. Aves na auga, flotando relaxadas sobre o líquido cristal; aves pequerrechas, voando nos arredores do paseo. Non cavilo agora sobre os estremos da estación ambigua, senón arredor do mono no aware, a fórmula literaria nipona que evoca unha certa tristeza e melancolía diante da fugacidade das cousas (nas ondas que se desfragan ou no breve do instante de ledicia física e intelectual do paseo) e que rima cos ideais budistas e co noso clásico e virxilián lacrimae rerum. Mais de tan metafísico estado de ánimo estráeme a comicidade e a pequena ledicia coa que un paxaro minúsculo brinca polas laxes e pola estrada a carón da que camiño, coma facendo burla dos andares humanos e como retándome a recoller e plasmar a súa gracia en letras de molde, virtuais ou de tinta...

(onte)

Cómodamente recostados no sofá, a miña moza e máis eu lemos cadanseu libro. Ela ten a Cunqueiro entre as mans, eu o Sarashina nikki (更級日記), as memorias que unha poeta nipona puxo por escrito mil anos atrás...

Epithalamium

Xa sei que vos teño un chisco descoidados, mais estes días ando algo liado, entre programacións para cursos que é moi posíbel que non imparta, arranxar papeleos burocráticos e preparar ponencias case improvisadas arredor do xénero epitalámico e os seus vencellos con Francisco Añón. Os interesados puideron escoitarme e ollar para o powerpoint esta mañá, na Casa da Cultura de Outes...

E-readerízame... tamén

Seguramente lembraredes os fieis desta bitácora algúns dos comentarios e queixas que teño feito arredor dos e-books, os seus actuais defectos e elevados prezos. O problema exténdese e entrelázase co das carcasas para ler os tais libros, os e-readers, que adolecen dos mesmos ou de peores defectos.

Grazas ao descubrimento da gigapedia, estou a facerme nos últimos meses cunha biblioteca virtual bastante interesante, e que non me gorenta demasiado ler na pantalla do computador (máis cando se trata de volumes de varios centos de páxinas). Estaba a cavilar na necesidade de mercar algunha máquina lectora, e maniféstome aberto a suxerencias. Iso sí, o e-reader que me satisfaga debera cumprir coas seguintes condicións:

1) Ser moi barato. Asumo a priori unha taxa elevadísima de obsolescencia tecnolóxica para estes aparellos, o que fai ridículo gastar grandes cantidades en maquinaria que deixará de poder empregarse en menos dunha década.

2) Poder ler sen problemas arquivos en formato pdf, que son a maioría dos que descargo e pirateo. Se aínda por riba le cousas como html ou dejavú, pois mellor que mellor.

3) Capacidade de almacenamento digna. Digamos, non menos de 200 ou 300 libros escaneados...

Todo o demais é negociábel. Non necesito cores nen extravangancias, nen conexións á rede dende o aparello (sempre e cando poida meterlle dalgún xeito, preferentemente a través de porto USB, libros que consiga a través do computador), pero si que non canse en absoluto á vista, e que sexa un aparello mínimamente carrexábel e manexábel.

Any ideas?

Outono en Sōgi

Percorrendo as lagoas da memoria e as brumas do tempo pasado, síntome incapaz de determinar con exactitude cando descubrín os versos e a persoa do poeta xaponés Sōgi (宗祇). Mais empregando os textos pasados dos amigos como angareiras da lembranza, vexo que na revista Casa da Gramática número 10 (Decembro do 2000) aparece unha parella de textos de Ramón Blanco e de Iria Lago; o de Iria leva o evocador título que tomei prestado para esta entrada da bitácora; o de Ramón é un poema que comeza coa seguinte cita do monxe zen do que falamos hoxe: "Non é que atardeza, / é que a chuvia é noite: / outono na fiestra".

Sōgi debeume de aparecer nalgunha daquelas antoloxías de haikus que circulaban entre os escritores do Colectivo Sacou nos derradeiros meses do milenio pasado. Lembro particularmente unha edición barata de Grijalvo/Mondadori que servira de libro de viaxes tralo recital que demos en Vigo. Á noite en vela seguíralle unha cadea de vagóns interminábeis que nos levaban de volta a Compostela, e digo interminábeis porque o pesadísimo sono e as ganas de estomballarse na cama santiaguesa fixeron do retorno un auténtico tour de force; os compañeiros rendéranse, moucheando, ás apertas de Morfeo, mais eu resistía, "qué pasa", co libro de Haikus nas mans: lía un poema, dáballe un chisco de asueto aos meus ollos, e tornaba a ler. Lembran graciosamente os sacousos a miña face de gato sorprendido mentres sostiña unha alternancia entre o escapar brevemente das gadoupas do sono e o proseguir do percorrido polos versos orientais...

Anos despois descubriría que Sōgi, que non era o meu poeta favorito da escolma, anque lle recoñecese a beleza e o mérito ao terceto denantes citado, non era realmente poeta de haikus, senón de renga (連歌), unha forma complexa e refinada de poesía encadeada e colaborativa, mediante a cal un grupo máis ou menos amplo de poetas vai encetando grupos de tres ou de dous versos aos que xa engadiu outra persoa da serie. Imaxino que os versos citados por Ramón pertencen, xa que logo, a unha desas rengas, quizaves a de Minase, ou a de Yuyama, o seu par de series máis famosas. Descubro tamén (por mediación da historia da literatura xaponesa, de Keene) a vida aventureira deste poeta medieval, procedente das máis baixas clases populares e que, aproveitando as guerras e a mobilidade social do Xapón do século XV (eles chamárono gekokujō, 'os de embaixo desprazando aos de enriba'), chegou a converterse na estrela poética do seu tempo, xenerosamente protexido por mecenas provinciais e el mesmo xeneroso protector do nobre da corte, grande ministro e rexente Ichijō Kaneyoshi, persoa dunha cultura prodixiosa á que os horrores das Guerras Ōnin deixaron reducido a unha situación prácticamente de fame e de indixencia.

É unha mágoa que moi pouca da producción de Sōgi estexa traducida a linguas occidentais. Mentres pescudo algunhas das traduccións anglosaxonas dos seus diarios de viaxes e secuencias de renga, confórmome con este verso que faga xogo coa chuvia e o outono na fiestra que nesta mañá fai acto de presenza na miña xanela: "A vida neste mundo é breve coma o tempo empregado en acubillar das chuviscas do inverno".