Só unhas breves liñas para lembrar o pasamento de Ana María Matute, a inspirada autora de Olvidado Rey Gudú, entre outros libros. Foi este volume unha grata sorpresa que descubrín prácticamente cando saiu, aló polo ano 1996 (a edición en tapas duras de Alfaguara), e unha das escasas incursións canónicas nunha literatura fantástica que se vé repetidamente na obriga de xustificar a súa existencia de 'xénero menor' (cousa que aínda testemuñan os obituarios recentes que falan da obra e da autora). É este un dos tristes legados, imaxino, da por veces aburridísima e prosaica literatura burguesa e vangardista dos últimos tres séculos, e raro se fai que non excomungaran á Ilíada e á Odisea, cheas de deuses, cíclopes e bruxas malevas que transmutan tripulacións en porcos.
Tornando a Ana María Matute e a súa gorentosa anque tristísima novela, sempre a imaxinei como a encarnación física da Raíña Ardid que poboa as súas páxinas. Por iso despídome dela aproveitando algunhas das verbas coas que narrou ela mesma no pasamento do seu alter ego literario:
"Soledad, y nada más que soledad, era ahora el Reino de la Más Joven Reina, de la Única y Última -tal como dijera Gudú- Reina de Olar. Soledad y oscura sinrazón. Húmedas historias incompletas, que lloraban los muros, lágrimas que recogían las hierbas telebrosas, para alimentar su prevalecedora e injusta vida eterna, sobre tantas efímeras y fugaces campanillas, y rosas de espino, y margaritas silvestres. Y Ardid se dijo que toda su ciencia era un vano intento de rasgar el velo del mundo; como vano intento fuera el de Volodioso y era el de Gudú cruzar la linde de lo desconocido, y hallar el último reducto del deseo. 'Triste es el mundo, y tristes sus criaturas' murmuró, tapándose los oídos, para no oír ni ver a los que hablaban de hermosura donde ella sólo podía ver ahora fealdad, miseria y larga estepa, estepa sin fin".
