Libros do Mes

Philosophy and argumentation in third-century China: The Essays of Hsi K’ang de Robert Henricks

The Arts of China (4th ed.) de Michael Sullivan

The True Tragedie of Richard Duke of Yorke (3 Henry VI) de William Shakespeare [R]

*Stasiland: Stories from behind the Berlin Wall de Anna Funder [E]

*The New Princeton Encyclopedia of Poetry and Poetics de Alex Preminger e T.V.F. Brogan (eds.) [E]

*Libro de Alexandre de Anónimo / Jesús Cañas (ed.)

A Poem a Day

Como xa saberedes, o mantedor é unha persoa amante da rutina, do hábito, do pasado e das tradicións (incluso daquelas que non teñen moita antigüidade); é por iso que inventa tamén os seus propios rituais, e entre eles está o do 'poema diario'.

No verán do 2010 estaba a ler unha antoloxía da poesía Zen do monxe xaponés Shōtetsu, unha lectura que se veu parcialmente interrompida cando Clío, a miña cadela, aproveitou un descoido para roer no libro, obrigándome a mercar outra copia antes de poder finalizar o volume. Desta segunda volta, o certo é que lle collín moito aprezo a esta presada de poemas, que polo seu carácter sintético (eran tanka, a forma clásica do metro xaponés composta de 5 liñas de 5,7,5,7 e 7 sílabas respectivamente) e forte intensidade imaxinista me lembraban os ideais (e fantasías algo distorsionadas) de Ezra Pound arredor da lírica estremo-oriental. Tras rematar a antoloxía, decidín reler de novo os poemas, mais ao pausado ritmo de tan só un por día, co obxectivo, amais, de adicarlle toda a xornada ao texto en cuestión, visualizando as imaxes e pensando nel mentres ía para traballar. Unha vez rematados estes Unforgotten Dreams (tal era o título da colección, traducida ao inglés por Steven Carter), collínlle vezo á práctica e decidín continuala con otros libros. 

Dende entón prosigo coa tradición, e xa pasaron por ela os seguintes volumes: Poems of the Five Mountains de Marian Ury, o Hyakunin Isshu de Fujiwara Teika / Joshua Mostow, as Essays in Idleness de Yoshida Kenko / Doland Keene e, últimamente, o T'ao Yüan-ming, vol. 1 de A.R. Davis.

A escolla do libro ten o seu compoñente de arbitrariedade, mais co paso do tempo, foron xerándose unha serie de normas e rutinas implícitas, que son as seguintes:

1) O libro en cuestión xa pasou por unha primeira e moi satisfactoria lectura.

2) Debe ser de poesía, anque xa teño feito unha excepción cos ensaios de Kenko (porén, os textiños que compoñen Essays in Idleness son fragmentos pequenos e de forte ton poético no xénero peculiarmente xaponés alcumado zuihitsu, 'deixar correr o pincel', polo que contan como 'poemas en prosa').

3) Ate o de agora, os poemas foron todos 'orientais' (chinos e xaponeses), máis que nada pola concisión e brevidade que os soe caracterizar e porque levo unha longa tempada de febre asiática nas miñas lecturas, mais non descarto outras posibilidades no futuro.

4) Idealmente, os poemas deben ser breves e de rica (anque non moi abondosa) imaxinería.
5) O número de poemas no volume debe oscilar entre arredor de un mínimo de 100 e un máximo de 365, para evitar eternizarme máis dunha ano con el).

Tento que a lectura do poema sexa a primeira cousa que fago poña mañá, anque o almorzo soe adiantarselle. Almorzar con poesía é satisfactorio, pero o corpo suplica antes por unha dose de glucosa na forma habitual de dúas torradas con manteiga e mermelada de amorodos (outra das miñas rutinas á que son case inalterábelmente fiel...).

Reseñas - The Arts of China

The Arts of China

Michael Sullivan

1999, University of California Press (4ª edición)

* * * * * (excelente)

Unha moi boa e difícilmente mellorable introducción á arte de China tanto polo formato coma polos contidos.

Un dos meus vicios confesables é o de comezar as cousas polo revés. Isto tenme deparado sorpresas literarias, algunhas non boas, coma saber o final de antemán do Il nome della rosa (porén, insto non me impediu disfrutar enormemente da novela) ou comezar as lecturas da épica clásica por Virxilio e non por Homero (que para a miña experiencia lectora resultou o imitador e non o imitado). No terreo das artes de estremo oriente, do mesmo xeito, comecei antes polas artes do Xapón (testemuño, a breve reseña que pendurei en Amazon da obriña The Art and Architecture of Japan, de Robert Treat Paine. Hoxe completo o percorrido cun volume bastante completiño das historia da arte chinesa, que en moitos aspectos aclara e enriquece as orixes e formas de moitas das mostras estéticas do país do sol nacente.

Centrándonos en The Arts of China, tedes neste libro un percorrido cronolóxico dos diferentes periodos artísticos e históricos do mundo chinés, con doce capítulos. Seguindo os modelos cronolóxicos habituais en Oriente, cada periodo soe abranguer unha ou dúas dinastías destacadas (por exemplo, a Shang, a Yuan ou a Ming). Logo dunha introducción contextual, cada capítulo desnovela as mostras máis representativas de arquitectura, escultura, pintura e artes menores da época, coas pezas ilustradas por magníficas ilustracións, moitas delas a cor, e con comentarios académicos sisudos e entretidos.

Coas súas 300 páxinas e un tema tan amplo, a obra non pode ser moi detallada, mais cumpre unha estupenda función sintética e de manual, para procurarlle ao lector unha 'ollada global' e uns alicerces básicos sobre os que despois seguir construíndo. As diferentes artes non aparecen representadas de xeito equilibrado, mais isto débese, na maioría dos casos, a problemas de conservación e perdurabilidade (así, case toda a arquitectura antiga, feita de madeira, desapareceu case sen deixar rastro; e case nada se conservou da pintura anterior á dinastía Song).

Digna de subliñar tamén é a atención que se lle presta a pezas da arqueoloxía e aos modernos descubrimentos (isto na cuarta edición, que é a que dispoño; imaxino que puido ir máis alá na última, a quinta), e que permiten encher ocos interesantes en moitos periodos, xunto coa calidade material do libro, con bo papel, tapas duras, e cosido, todo o cal inflúe non pouco no disfrute da súa lectura.

Concluamos, pois, afirmando que este libro é unha das mellores introduccións ao tema á que pode acceder un lector en língua inglesa, e que non de certo non deixará indiferentes aos seus lectores

Time out of joint

Misterios do inxerto e da natureza, unha das pereiras está a florecer agora, en Novembro...

As afinidades electivas

Sendo Santos unha boa data para lembrar os tempos e as persoas de antano, ando a cavilar en dúas novelas das irmás Brontë que lín nos meus días de estudante universitario e que causaron impresións de todo punto desemellantes en mín. Falo de Wuthering Heights, de Emily Brontë, e de Jane Eyre, da súa irmá Charlotte. 

Sendo ámbalas dúas estramadamente populares, cústame entendelo no caso da primeira; ou, por mellor dicir: as personaxes dos ermos de Yorkshire resúltanme tan virulentamente antipáticas, a miña capacidade de empatía tan reducida con respecto a eles que lendo as páxinas da novela, tópome desexando a morte dalgunhas entre grandes sufrimentos. Concretamente, Catherine Earshaw ten o dubidoso honor, xunto con Holden Caufield (anque este por diferentes razóns) de ser a personaxe literaria que máis mal me cae. Resulta dificil facer unha letanía breve das súas maldades, mais velaí vai: é unha nena mimada, indiferente á vida dos seus criados; é a encarnación do egoísmo autocompracente, e totalmente indiferente ao sufrimento que causa nos demais; está namorada de Heathcliff, pero casa con Linton para disfrutar dunha vida mol e burguesa; porén, cando retorna Heathcliff con cartos é incapaz de decidirse, e da comezo a un triángulo de mutuas insatisfaccións, querendo disfrutar das ventaxas dos dous homes nas súas condicións e con total indiferencia ao dano que lles está a causar. Ata despois de morta é un tormento para o heroe byroniano da novela.

Qué diferencia da personaxe principal de Jane Eyre! O contraste resulta sangrante. Jane é unha persoa nobre, madura, intelixente, profundamente moral, cunha enorme dignidade e independencia, unha personaxe que sabe conducirse e navegar entre os escollos e rochas que o destino vai poñendo no seu camiño, e que aprende e madura ao longo da traxectoria novelística. Unha personaxe que esperta o noso aprezo e admiración, e unha xenuina felicidade polo seu triunfo e happy ending co que culmina a súa traxectoria (malia que a tola do ático teña que arder polo medio, mais esa é fariña doutro costal...).

Imaxino, quizaves, que unha personaxe tan racional e controladora dos afectos seguramente casa mellor co meu propio xeito de pensar e de sentir, lonxe dos códigos do amor-paixón tráxicos das Cumes Borrascosas. Porén, navegando pola Rede de Redes, topo que non estou só nos meus gustos. Para os que leades cómodamente na língua de Shakespeare, podedes continuar estas reflexións nesta bitácora, cunhas ideas semellantes ás miñas...