Libros do Mes

Nanomundo de Pedro Gómez Romero

Pitágoras de Marcos Jaén Sánchez

*Number: The Language of Science de Tobias Dantzig

*Common European Framework of reference for languages  de VVAA [E]

*The Physics Book de Clifford A. Pickover [E]

*Men of Mathematics de E.T. Bell [E] [R]

Nuccio Ordine - A docencia

"A tarefa principal do profesor debera ser estudar e ensinar. Pero hoxe adícanse a participar en reunións, encher formularios e pasar a xornada discutindo cousas estúpidas, carecen de tempo para estudar e ensinar. Se os profesores non ensinan con paixón e tornan en burócratas, estamos a destruir o futuro da humanidade. Os mozos teñen unha pequena chama no corazón, e se non a alimentamos mediante a cultura, inflamarase por cousas negativas coma o racismo e o antisemitismo, que van en aumento. Un profesor que non prepara as súas clases comete un crime, mata esa pequena chama que está no corazón de cada mozo. Coma di George Steiner, unha ensinanza de mala calidade é, case literalmente, un asasinato. Ao contrario do que se pensa hoxe, a boa escola non a fan os computadores, as tabletas ou as pizarras dixitais, senón exclusivamente os bos profesores. Cando Camus gañou o Nóbel pensou en dúas persoas, a súa nai e o seu profesor, porque éste cambioulle a vida. Se a escola non muda a vida dos seus estudantes, fracasa na súa misión. Cambiar a vida significa que se convirtan en cidadáns que razoan de forma autónoma, capaces de diciren non, herexes no senso etimolóxico, alguén que non acepta o dogma e o pensamento único. Agora os dogmas son o consumismo, o conformismo e o utilitarismo".

Sacado dunha recente entrevista a Nuccio Ordine, autor de 'A utilidade do inútil' e 'Unha pequena biblioteca ideal'

The Art of Becoming

Entre as densas pero instructivas lecturas coas que estou a disfrutar estes días ocupa un posto de honor Number, The Language of Science, de Tobías Dantzig; a edición é manifestamente mellorábel (malia levar o carimbo de 'The Masterpiece Science Edition"), mais o contido, non (anque postos a poñer pexas, ás veces o desenrolo gañaría cunha maior claridade e exposición dos conceptos básicos).

É unha lectura que obriga a volver atrás, a repasar, a explicarse o que se leu a un mesmo en voz alta (unhs hábitos que teño de tempo atrás e que levaron a miña dona a pensar unha vez que tiña un amigo imaxinario...). O último capítulo que lín, The Art of Becoming, explica a maneira que toparon os matemáticos do século XIX de 'domear' e incorporar de xeito riguroso os números irracionais ao eido da artimética, grazas sobretodo ás 'series infinitas' de números que converxen, na súa suma, cara un número. Ao longo da lectura fun facendo unhas notas-resumo que adxunto eiquí por se a algún lle pica o vezo por lelas, ou máis ben para poder repasalas eu nun futuro distante cando volte a ollada ao que lía nos comezos do outono (climática, que non estacionalmente) do 17...

The Fall -Three versions

Lendo estes días sobre a seita pitagórica, non deixa de chamarme poderosamente a atención un feito que xa sabía, mais que a veces non interiorizamos, a saber, o grado de sincretismo entre o cristianismo primitivo e a cultura greco-latina. Se ben é certo que ésta era (pace Gibbon) unha civilización social e urbá, volcada na polis, xa no seu xérmolo presentaba o modelo do monacato e da 'retirada do mundo' medievais nas prácticas dos seguidores de Pitágoras e doutros filósofos helenistas. E non só na praxe (ascetismo, comunidade de bens, regra), senón tamén na teoría: o elo que vai do pensador de Samos a Platón e as escolas epicúreas, estoicas e neoplatónicas comparte en xeral a crenza na trascendencia, na inmortalidade da alma e nun mundo supraterreal e perfeito ao que retornar, logo dunha misteriosa caída, mediante esforzo físico e intelectual (entre os textos conservados, é Platón o que mellor mitoloxiza este devir negativo da alma, presa no corpo).

Saulo de Tarso soe citarse coma a figura fundamental que dado o seu carácter amfíbio (xudeu e estudante rabínico de Gamaliel, ao tempo que cidadán romano fluído en grego) posibilitou o salto -iso sí, dentro dun contexto receptivo - dunha seita mesiánica xudea á relixión universal do mundo helenístico, mais a sincretización procedeu despois a bo ritmo; pensaba tamén esta mañá nas diferenzas entre a menor helenización do xudaísmo nun terreo coma o do mito da caída; os cristiáns, da man de Agostiño de Hipona e da tradición denantes mencionada, converten a narración bíblica do Edén nun feito trascendental, o 'pecado orixinal' e a caída do estado de gracia que só se redime, en primeiro lugar, co sacrificio de Cristo, e logo coa nosa praxe (esforzo físico e intelectual, anque guiado pola Gracia). Pola contra, dentro do Xudaísmo, o episodio de Adán e Eva, e á marxe de funcións mitoloxizantes básicas (mito das orixes, explicación da morte e da dualidade sexual da especie) leuse de xeito menos traumático coma un primeiro exemplo dunha pauta recorrente: a do pauto entre Deus e os homes (sinaladamente, o Pobo Elixido), pauto que a nosa parte contratante acaba rachando e sendo castigada por iso, e seguindo cunha reedición do contrato (Abrahám, Isaac, Xacobe, Moisés, David...).