sexta-feira, junho 18, 2010

Comunista do mes: José Saramago

A noticia de hoxe é a inesperada morte (alomenos, para min) de José Saramago, que ao parecer levaba tempo sufrindo unha enfermidade crónica. O obituario non é o meu xénero preferido, mais considero unha obrigación moral a de homenaxear ao grande escritor, inmensa persoa e fidel militante que dende hoxe ascendeu ao ceo comunista, onde os compañeiros militan no sorriso...

Faise innecesario tecer algunhas liñas de perfil biográfico, xa que Saramago non era ningún descoñecido. Á notoriedade do nóbel (o primeiro portugués na categoría de literatura) sumaba na península unha faceta pública ben visíbel e un ronsel de novelas interesantísimas, no peculiarísimo estilo alegórico que o caracterizaba. Fica pendente neste casa unha reseña sobre A viagem do elefante, e o recoñecemento que, entre outros volumes, ten A Caverna nas miñas disquisicións académicas. E por suposto, lembrar as horas de pracer e de aprendizaxe que me proporcionaron libros coma Memorial do Convento, O Ano da Morte de Ricardo Reis, História do Cerco de Lisboa ou Ensaio sobre a Cegueira...

Dicía que non gusto dos obituarios e haxiografías, polo que non me resisto a engadir, xunto ás innúmeras virtudes persoais e literarias de Don José, a miña discrepancia con algunhas das opinións do finado, ou coa instrumentalización da súa persoa, que non estaría de máis citar. A caída do socialismo real non deixou de afectar e de confundir algunhas das súas declaracións (bastante duras, por exemplo, coa situación cubana), e a monumental estupidez e idiocia dos sectores conservadores lusitanos privounos do seu mellor escritor, amplamente seducido polos cantos de sereia iberistas e polos mimos con que sempre o trataron na España, onde remataron case por converterlo nun escritor propio, e darlle pé en moitas ocasións a desafortunadas proclamas unitaristas...

Deixamos a (escasa) sombra para lembrar tamén o anecdotario persoal do Colectivo Sacou, imbricado, fío de prata mediante, co escritor de Azinhaga; fai moitos anos que don José parolou en Compostela por mor dun premio (no Rosalía de Castro) e recibiu daquela en agasallo a Caramuxa 0.1, aínda sen ilustracións. Era o ano 1999, e os xogos da memoria aínda me poñen diante dos ollos con total lucidez a conferencia e as verbas de Saramago, agora que o tempo ficou en soño evanescente e a carne súa nunha futura presada de cinzas que terán sentido, coma dicía o poeta, e que seguirán a telo mentres duren os seus libros e as inquedanzas e ideas que fixeron o humus do que éstes agromaron.

Sem comentários: