Estes días ando moi liado, polo que non teño moito tempo para ler. Rescato entón esta lectura relativamente recente (farán 2 meses desque me chegou e lin o libro) doutro clásico da literatura xaponesa, que sabedes me gorenta moito...
A dama Murasaki é seguramente a escritora máis famosa das letras niponas, ás que contribuiu a Novela de Genji (Genji Monogatari), discutíbelmente a primeira novela da historia (e certamente, a primeira do Xapón). Menos coñecidos son o seu diario e memorias poéticas. Non se trata dunha notoria inxustiza, xa que ámbolos dous, conservados en estado fragmentario, non chegan ao nivel da novela, mais non por iso deixan de ter interese, tanto estético (pola calidade dos versos e das imaxes) e biográfico (aumentando nalgo o escasísimo caudal de información que temos sobre a vida, carácter e pensamentos dunha grande escritora).
O diario (nikki) consiste nunha serie de notas breves e algo deslabazadas, co engadido de poemas 'de ocasión', que Murasaki Shikibu escribiu básicamente nos dous anos en que estivo ao servizo da Emperatriz Shoshi, no Pazo do Tsuchimikado. O episodio principal (que se narra con bastante detalle) é o nacemento dun herdeiro imperial, o príncipe Atsunada, que á súa vez era neto por vía materna do todopoderoso ministro e rexente Fujiwara no Michinaga, o verdadeiro gobernante do Xapón da época. O diario detalla o nacemento e as diferentes cerimonias que o acompañan, constituíndo un fresco bastante detallado das costumes cortesás no século XI da nosa era.
Un dos aspectos máis chamativos é o enorme contraste entre a realidade da vida cortesá Heian e a imaxe idealizada que da mesma dera Murasaki na Novela de Genji. No diario, a realidade aparece sen pós de ouro ou adubíos de seda: os cortesáns son seres toscos, maleducados, luxuriosos e borrachíns; as doncelas rexoubeiras, sempre falando mal das rivais, e en estadio de constante aburrimento, apenas interrompido por ocios artísticos (lectura de novelas, práctica de música e de regueifas poéticas) e cerimonias, como as danzas Gosechi no Pazo Imperial.
Nembargantes, a man xenial de Murasaki non deixa de abrollar na calidade de moitos dos poemas que acompañan o discorrer cotián da escuma dos días, e na descripción e ambientación de esceas concretas. Seguramente a mellor sexa a primeira do libro, onde aparece descrito o Pazo do Tsuchimikado en outono, onde mesturan a beleza das augas do lago cos cánticos dos monxes no serán.
A antoloxía poética (kashū) garda semellanza co diario e co formato destas antoloxías, nas que se inclúe sempre un pequeno parágrafo de texto explicando o contexto inicial en que cada poema foi xerado (os cortesáns da época estaban moi entrenados na produción regular de verso 'espontáneo' para as ocasións), e constitúe unha boa mostra da técnica de Murasaki, caracterizada polo emprego de fenómenos naturais coma metáforas directas de persoas e das súas emocións, xunto co caracter pouco concreto e suxerente dos seus prefacios. Vexamos un exemplo:
Unha vez atopeime con alguén ao que coñecera de nena, pero foi un instante breve, e apenas recoñecín á persoa. Era o día dez do décimo mes. A persoa liscou axiña, coma se competise coa lúa:
Meguriaite
Mishi ya sore tome
Wakanu ma ni
Kumogakurenishi
Yoha no tsukikage
Encontro breve:
Atopámonos, ou agachouse
detrás das nubes
antes de que recoñecera
a face da lúa de medianoite?
Sem comentários:
Enviar um comentário