Byzantium Endures

A historia do Imperio Romano de Oriente, alcumado nos nosos lares coma 'Bizantino', sempre exerceu un profundo fascinio sobre a miña psique. Resultaríame imposíbel precisar as causas concretas do engado, anque especulando un chisco, seguramente influiron a historia da arte (a cúpula marabillosa de Santa Sofía; os iconos, arte relixiosa por excelencia; os mosaicos de Ravenna, coa corte de Xustiniano), as cruzadas e un certo toque de exotismo oriental, batallas gloriosas e ruinas maxestuosas. O caso é que os meus primeiros anos universitarios víronse acompañados de varias lecturas bizantinas, como as da 'Historia do Estado Bizantino', de Ostrogorski (que merquei daquela) e as das aulas e textos dunha materia sobre 'Islam Medieval e Bizancio'. Outras ficaron pendentes, coma unha historia do Imperio de Trebisonda, ou as memorias de Anna Commeno, e outras consolidáronse nos últimos anos (o Digenis Akritas e outros textos épicos).

Tamén cavilaba daquela na posíbel escrita dunha obra de teatro co emperador Andrónico I de protagonista. O título sería AIMA (‘sangue’, en grego, amais de ser un acrónimo cos nomes dos emperadores da dinastía Commena: Alexis, Iohannis, Manuel e Andronikos). Canto ao tal Andrónico, é unha personaxe realmente tráxica: nun periodo de decadencia inexorábel do Imperio e de sustitución do vello poder central por un nacente feudalismo, tenta rescatar as bases económicas do estado (os campesiños-soldados libres de Asia Menor) e esmagar sen piedade á aristocracia latifundista e parásita e aos odiados estranxeiros latinos. Un auténtico Lenin do século XII, que se diría. Mais o emperador foi incapaz de poñerlle freo ao reloxo da historia, e as súas reformas e persecucións da nobreza acabaron acelerando a caída do estado, alén de provocar a súa propia, linchado polas masas da capital.

Daqueles tempos fica tan só na escrita un textiño co título emprestado de ‘Bizancio Perdura’, publicado na revista A Caramuxa e ao que malia os seus defectos non deixa un de terlle ese cariño cego que os pais amosan cara os fillos. Noutra entrada bizantinesca é posíbel que volo amose, anque seguramente sairíades gañando cuns versos do Sailing to Byzantium, de Yeats...