sábado, maio 24, 2014

正名

Zhèngmíng, a 'rectificación dos nomes', é unha das teimas confucianas máis importantes, e ten máis a ver coa harmonía social que coa filoloxía repunante. A idea ben a ser que as cousas teñen que ser chamadas polo seu nome correcto, con alcumes que reflexan a realidade non só de xeito descriptivo, senón prescriptivo. Así, un pai ten que ser bondadoso e protector, un fillo filial e agradecido, un xuíz xusto e ecuánime, e así sucesivamente. En esencia, é unha censura da mentira e da hipocresía e unha defensa das responsabilidades morais das persoas consigo mesmas, cos demais e coa realidade.

Mais non quería levar hoxe a auga por este muíño. Máis ben tomo emprestado o concepto para parolar arredor doutra rectificación de nomes: a que afecta ás prantas e árbores exóticas.

De certo, cando un proba unha comida descoñecida, un recurso elemental do cerebro é a analoxía. Alén da estrañeza do que estexamos a ver e saborear, o maxín busca semellanzas con comidas familiares. No caso das árbores froiteiras de orixes exóticas, estes parecidos máis ou menos razoábeis conxúganse ás veces cos intentos de marketing e de enaltecemento de produtos aos que doutro xeito só miraríamos de esguello nos andeis do supermercado ou da froitería. Porén, moitos destes alcumes chaman a engano e poden levar a lóxicas decepcións no consumidor.

Por exemplo: as Cherimoias son unha froita exquisita e saborosa onde as haxa, máis o hábito anglosaxón de chamalas 'sugar apple' ou custard apple' (mazás de zucre, ou de natillas) resulta demasiado larpeiro. Hai unha dozura e unha cremosidade na froita que sustenta a comparanza, mais o sabor é máis ben dun etéreo tropical, doce e cunhas pequenísimas notas de acidez que nunca agardaríamos no doce tradicional de leite e ovos.

Mais ousada aínda é a nominación do Sapote Negro (Dyospiros Digyna), chamado 'Chocolate Pudding Fruit' (froito de pastel de chocolate). A maioría dos que enguliron, larpeiros, unha froita cun nome tan gorentoso láianse de que certamente o aspecto, a cor e a textura do froito maduro pode asemellarse ao pastel de chocolate, mais o sabor, pola contra, é só lixeiramente doce e case insípido. Unha verdadeira mágoa.

Do mesmo xeito temos a Inga Edulis, unhar árbore leguminosa de Suramérica que produce vaíñas algo semellantes ás das algarrobas. O sabor da polpa destas levou a entusiastas a alcumula 'Ice Cream Bean' (faba de xelado). A realidade é máis prosaica e decepcionante: os que a proban apuntan a un lene ton avainillado e pouca carne que aproveitar.

Máis próximas están tódalas árbores ou especies asociados no nome aos 'amorodos' e que ben pouco comparten do rico sabor destas baias: Así, para os irlandeses, o insípido madroño é o 'strawberry tree'. Do mesmo xeito, e malia o seu interese e sabor complexo, as Goiabas 'amorodo' (Psidium Cattleianum) ou a árbore dos amorodos chinesa (Myrica Rubra) non saben para nada a amorodos. As feixoas (Feijoa Sellowiana) que tan ben se dan na horta galega, encaixan moi mal co alcume de 'pineapple guava' (goiabas de piña): o seu sabor é moi peculiar, e non sabería describilo ben -textura de pera rugosa, xelatinosa no medio, recendo e sabor arómático forte e raro, como a crema facial comestible-, pero dende logo teño claro que non ten nada que ver co do ananás.

O soño, entón, de xantar productos de confitería que medren nas árbores terá que agardar á chegada das árbores de diñeiro, ou suplirse mesturando as froitas con altas doces de zucre, de tona e de graxas. Culpa tena tamén o meu padal estragado, aficionado aos sabores intensos e que loita moi duramente por axeitarse ás miñas dúas gastronomías familiares simplonas e toscas de máis para o meu gusto (galaica e xaponesa) mentres suspira pola comida india, mexicana ou incluso británica....
  

Sem comentários: