Libros do Mes

The New Self-Sufficient Gardener de John Seymour [E]

A Madman of Ch’u de Laurence A. Schneider

The Campaign of the Spanish Armada de Peter Kemp

El último Habsburgo. El reinado de Carlos II (tomo 14 da Historia de España, de Lozoya et al.)

Poesía de Jorge Manrique / María Morrás (ed.)

*Legends from the End of Time de Michael Moorcock

*Adral de Xosé Filgueira Valverde

*La Divina Commedia – Purgatorio de Dante Alighieri / A.M. Chiavacci

nihil sub sole novum

Lendo sobre as desastrosas políticas económicas dos soberanos da casa de Austria, éntralle a un unha desacougante sensación de dejà vu. Xulgade vós mesmo con estes fragmentos...

"Aunque la voluntad de la monarquía fuese la de conseguir un sistema tributario más justo, los obstáculos que se le presentaban eran tales, que anulaban sus tímidos intentos. Así, la Corona evitó la creación de nuevos impuestos directos, procediendo, para obtener mayores ingresos, a gravar el consumo. Es el caso del servicio de "millones", creado por Felipe II, que fue singularmente impopular pues afectaba artículos de primera necesidad (carne, vino, aceite y vinagre)".

(...)

"A medida que la Real Hacienda se endeudaba, los banqueros fueron controlando las diferentes fuentes de recursos de la monarquía. La escasez crónica de fondos empujó a los Austrias a la emisión de juros que fueron "situados" sobre las rentas ordinarias de la Corona, las cuales por este procedimiento, veían progresivamente "embargada" su producción. En 1543, un 65 por 100 de ellas estaba destinado al pago de intereses".

Salamandria del Sol

Reseñas - A Madman of Ch'u

A Madman of Ch'u. The Chinese Myth of Loyalty and Dissent

Laurence A. Schneider

1980, University of California press

* * * * (bo)

Interesante estudo sobre a evolución histórica do mito, da simboloxía, das interpretacións e da figura do primeiro poeta chinés de nome coñecido: Qu Yuan.

Vai moitos anos tiven a oportunidade de escoitar (e logo de ler) unha ponencia de María do Cebreiro na que se facía un estudo interartístico e interliterario da personaxe de Ofelia. Nunha coordenadas semellantes, o libro de hoxe é un estudo académico sobre outra personaxe e as interpretacións e valorizacións da súa figura ao longo da historia intelectual de China.  

Qu Yuan (c. 339–278 a.C.), que comparte coa amada de Hamlet o amor polas flores e a 'morte pola auga' autoprovocada non é, porén, unha personaxe ficticia, senón real. Nos Anais do Gran Historiador cóntase por primeira vez a súa historia, na que aparece coma un ministro do antergo reino de Ch'u e parente de el-rei, que logo de ser calumniado polos seus inimigos é desterrado polo monarca. No exilio rural, Qu Yuan tería composto varios poemas laiándose da súa situación, e empregando a rica imaxinería local relixiosa e shamanística en versos nos que a 'persoa poética' percorre os ceos en carros de dragóns e comunga con deusas e espíritos da natureza. Un versos que aparecen recollidos na antoloxía de 'Elexías do Sur' (Chu Ci) e no seu poema longo 'Topando Tristeza' (Li Sao). Para saber algo máis deste libro podedes consultar a reseña que, no seu día, fixera da súa tradución inglesa, obra de David Hawkes.

Mais o libro de Schneider non é nen biografía nen estudo literario. O que interesa ao autor é outra cousa: a evolución do mito e da figura de Qu Yuan, que contou cunha sorprendente popularidade e vixencia dende os remotos días da dinastía de Han, cando por primeira vez se poñen por escrito, pasando polas eras da China Imperial e ata as disputas intelectuais de comezos do século vinte e da República Popular. É esta 'tradición' de aprezo, valoración e (re)interpretación a que estuda Schneider, xustificando os elementos perennes e mudábeis e os diferentes contextos cronolóxicos e sociais polos que vai pasando.

A lenda de Qu Yuan plantexa problemas e debates intelectuais sobre a tolemia e o suicidio, sobre o deber e a posibilidade de 'leal oposición' ao mal gobernante que son obxecto de cambiantes reflexións ao longo da historia. Así, nas dinastías de Han (206 a.C.-220 d.C.), Qu Yuan é aprezado coma bo poeta e exemplo de lealtade total ao monarca, anque cun aquel de excesivo na súa paixón e no seu manifestarse; ao longo das sucesivas eras imperiais, e co densenvolvemento da famosa burocracia confuciana e meritocrática dos mandaríns, estes funcionarios/intelectuais vanse ver reflexados no poeta mártir ao que collen como símbolo e espello dos seus propios desterros, e o énfase na tradición pasa da obediencia ao monarca á lealtade dun mesmo aos que considera os valores correctos e eternos; co século vinte, os artistas e escritores rupturistas e pro-occidentais verán no 'Tolo de Chu' o exemplo do primeiro romántico da súa literatura, e unha figura axeitada para problematizar as súas propias dificultades coma intelectuais desarraigados e ao mesmo tempo desexosos de porse á cabeza da modernización e emancipación nacional de China. E aínda quedarán por estudar outros dous 'Qu Yuan' en certa contradicción cos anteriores: o producto das tradicións folclóricas e populares e das festas tradicionais do verán (Tuan Wu, o 5 do 5, o festival dos barcos-dragón), onde o personaxe transmuta en deus da fertilidade e das transicións; e o comunista, o heroe nacional que se subordina e asume a linguaxe e os ideais do pobo.

A Madman of Ch'u resulta interesantísimo para ver un exemplo funcional do que é unha tradición no mellor sentido da palabra: non como unha serie de monumentos, restos acarunchados e inmutables do pasado, senón (seguindo a T.S. Eliot) coma un organismo vivo e mutable, con elementos estables pero tamén con moitos elementos proteicos; unha tradición intelectual de pensamento e de debate que se mantén viva só mediante a refundación e reapropiación que cada unha das xeiras sucesivas fan dos textos e dos pensamentos previos. En definitiva, aquilo que chamamos 'un clásico'.