segunda-feira, fevereiro 05, 2018

O Testamento de Orfeo: Ramón Blanco (2)

Outro fío, quizaves de ideas, quizaves de néboa, lévanos da parte do noso mundo onde se pon o sol á parte onde nace: tanto o prólogo coma a cita/poema final son obra de autores chineses; o prólogo é un dos poemas máis sonados de Xie Lingyun, o Duque de Kanle, contemporáneo de Prisciliano e de Teodosio e fundador da tradición da Poesía Paisaxística (literalmente, shanshui, ‘montañas e ríos’) no Imperio do Medio; un bafo de melancolía escapa das liñas e percorre o noso libro, chegando no seu cumio aos outros versos, separados por 52 páxinas e mil cincocentos anos de distancia, de Wu Shu-teh; a separación tamén é conceptual: do esteticismo melancólico, aristocrático e budista do primeiro á rotundidade didáctica, militante e moderna do segundo. Porén ámbolos dous son ‘falsos amigos’, xa que a influencia chinesa preponderante que hai detrás de Se pedra na brétema é a dos alcumados ‘poetas brumosos’, unha xeración dos oitenta influída polas poesía occidental e as técnicas imaxísticas do modernismo e que rachaba, política e poéticamente, co realismo socialista e os peáns ao Oriente Vermello e a Mao Zedong no remol da Revolución Cultural e da matanza de Tiananmen. O alcume de brumentos, como tantas etiquetas artísticas, nacía con connotacións negativas: a de seren escuros e herméticos, fronte ás claridades evidentes da escrita oficial. Mais ás veces é preciso vestirse de néboa para aprender a ver. Nas verbas de Gu Cheng, no poema “Unha xeración” (“一代人”):

“A noite negra doume ollos negros
e emprégoos para topar a luz”.

A noite negra tamén deu o telón de fondo para unha outra luz “Aquela lámpada / a da luz azulada” que aínda alumea cando a escreben os versos de Ramón Blanco. Ou para a que emiten os seus ollos, “pergamiños iluminados”.

A conexión cos poetas da brétema é tamén persoal: 16 anos atrás asistíamos os membros do Colectivo Sacou á Celebración Mundial da Poesía – World Poetry Day no escenario de pedra e brétema de Santiago de Compostela, e entre os poetas aos que perseguimos e escoitamos –sempre esquecéndonos do seu nome- estaba Li Shizeng, alias ‘Duo Duo’, un dos sonados poetas destas ‘voces na néboa’, e que nos louva o evanescente cando dí, na ‘Luz de Veermer’:

“O que non se sabe, o non dito
é o estremo da beleza”.

Xaora, voltemos, en bustrófedon, ao rego de Ramón Blanco e os seus versos. Non só posmoderno Orfeo, ou Dionisos, o poeta de Cando engade no seu haber ao astuto Odiseo, que entre as súas viaxes percorreu Cimmeria, país de néboas perpétuas, e as portas do Averno; coma o navegante de Ítaca, o noso Ramón, nas aforas do Hades, contempla e comenta cun ollar preciso e sucinto o eterno devalar de todos, ‘baixo as uvas aínda verdes’, apoiado nunha ‘mesa de granito que semella lápida’, e pensando no vagalume atrapado na conca da súa man esquerda. O vagalume podemos ser nós, receptores deste banquete de palabras, ou a verba poética mesma, pirilampos de luz que escapan ate os nosos ollos. De calquera xeito, a luz que racha a brétema e préstalle á pedra o seu esplendor debémoslla a Ramón Blanco Fernández. Que esta luz, como a das taboíñas de ouro, testamento e talismán dos órficos, nos faga de pasaporte no inevitábel percorrido da tebra cotián e da definitiva. “Ela mesma permitirache beber da fonte sagrada. / Daí en diante gobernarás a carón dos outros heroes”

Sem comentários: