Hyakunin Isshu - Poema

Estes días pasados estiven a ler o Hyakunin Isshu, unha antoloxía clásica xaponesa de 100 poetas e 100 poemas compilada a comezos do século XIII por Fujiwara no Teika (el mesmo tamén un destacado poeta e compilador de antoloxías de importancia coma o Shinkokinshu ou o Chokusenshu). A versión que emprego é unha traducción coidadosamente anotada, comentada e ilustrada a cargo do profesor Joshua S. Mostow ('Pictures of the Heart: the Hyakunin Isshu in word and image'), grazas á cal puiden disfrutar dos poemas e aprender cousas novas sobre a poesía waka e as súas interpretacións ao longo do tempo.
A obra en cuestión converteuse co paso das idades nun clásico moi popular en Xapón, e nunha especie de compendio popular da antiga poesía cortesá (que era un couto pechado elitista e restrinxido tanto na creación coma no consumo). Parte desta popularización incluiu a difusión, dende o século XVI, de edicións ilustradas -co poeta e co poema en diferentes viñetas- e comentadas por extenso; a necesidade dos comentarios é obrigada incluso para nativos, dado o carácter suxestivo, de ocasión' e breve dos versos, e as dificultades de linguaxe e contexto histórico-cultural.

Imos a ilustrar a antoloxía co poema número 5, de Sarumaru, para (nunha entrada posterior) discutir algúns dos problemas de hermenéutica e interpretación que ten suscitado, e que tamén servirán de exemplo do resto da obra. Di así:

Cando escoito o brado
do cervo que chama pola súa parella
pisando a través das follas caídas
no máis fondo das montañas, entón sei que estamos no intre
máis triste do Outono

Oku-yama ni
momijhi fumi-wake
naku shika no
kowe hiku toki zo
aki ha kanashiki