Leo no xornal por segundo día consecutivo os laios dos investigadores sobre as escasas posibilidades laborais que teñen na península e nas universidades, malia contar con expedientes moi meritorios e premios de fín de carreira. Porén, e aínda sentindo simpatía polo seu predicamento, hai alomenos catro cousas no seu argumentario que me resultan criticábeis ou, aínda diría máis, evidencia dunha certa inmadurez e do que os anglosaxóns, en verba de difícil tradución, chaman entitlement.
1) Unha idea principal que transmiten estas entrevistas é a de que estes alumnos esforzáronse moito nos estudos e polo tanto, agora merecen a súa recompensa social (na forma, imaxino, dun contrato laboral ben pagado e próximo aos seus domicilios). Pero o caso é que o estudo é o seu propio premio: aos nenos pequenos dánselles agasallos cando conseguen resultados nos estudos -o clásico método pavloviano do estímulo/recompensa que serve para crear hábitos bos e útiles- mais un pensaría que estes recursos deixarían de seren necesarios en adultos maduros. O galardón ao estudo intensivo e ás boas notas é ter aprendido moito, e a satisfacción de ter rendido por riba dos teus límites e dos teus compañeiros.
2) Relacionado co anterior hai o laio de sentírense enganados polos seus pais, aos que acusan de terlles feito falsas promesas: 'estúdate e esfórzate e conseguirás un bo traballo'. Novamente, é un argumento que me sorprende polo seu infantilismo: máis alá dos muros da gardería ou da escola, no mundo real, as cousas non veñen dadas automáticamente. O anterior consello paterno é un bo consello: estatísticamente sería doado demostrar que as persoas máis traballadoras e disciplinadas, as que interiorizan a disciplina e o retraso na gratificación, soen ser aquelas que conseguen os seus obxectivos (vitais, non só laborais) en maior grado. Certamente, o diaño está nos detalles, e nese 'soen'; pero é que a vida non ven con garantías, coma os electrodomésticos, e moitas veces é inxusta.
3) E pasando da reclamación aos pais, pasamos á de papá Estado, mediante a demanda de maiores investimentos en investigación, creación de prazas en universidades, ofertas de emprego público... Presumo que os investigadores son xente formada, e son conscientes de que os recursos (incluso os da administración!) non son ilimitados, que o que se emprega nunhas cousas non se emprega noutras; asemade saberán que aínda estamos a sufrir as consecuencias da maior crise económica mundial dende o crac do 1929, e que no caso peninsular, a inversión en investigación e desenrolo da empresa privada (onde noutros países consegue recalar un número non neglixente de investigadores) é testemuñal; tamén deberan ser conscientes de que en ningures toparán hoxe en día a
Terra Prometida ou o
País de Jauja. En países moito máis prósperos ca o noso os investigadores e doutorandos viven en condicións non moito mellores nen menos precarias (para maior detalle, anque dentro dunha vea humorística, recomendo a páxina de
PhD Comics).
4) Como ben saberán os lectores, son persoa de humanidades, e aprezo moi xenuinamente a estas; tamén asumín os riscos, cando as estudei, das escasas perspectivas laborais dignas destes eidos do saber, agás cando se aproba unha oposición e se accede ao mandarinato en calquera das súas variedades. Dígoo porque de 'brillantes expedientes' e premios fín de carreira agárdase que non sexan ignorantes tampouco destas realidades e que sexan o suficientemente responsábeis para apandar coas consecuencias das súas decisións: todos os saberes son meritorios, todos teñen as súas dificultades, mais cando un agarda gañarse a vida (e a poder ser, cómodamente e perto da casa) con eles, hai escollas moi arriscadas; incluso apostando sobre seguro, nunca teremos garantías (vólvase ao punto 2), sobretodo de evitar ter que movernos polo mundo adiante para rematar 'traballando do noso'.
