Breviario - Conversas con Méndez Ferrín

¡Por fín! Despois de case dous meses, volto a estar conectado á Rede de Redes dende a miña casa, o que facilitará unha maior regularidade nas miñas entradas.
A semana pasada estiven lendo 'Contra Maquieiro' (o novo poemario de X.L. Méndez Ferrín) e un libro de entrevistas algo caótico que lle fixo Xosé Manuel del Caño. Para o voso deleite, atoparedes nas miñas dúas bitácoras unha pequena escolma de fragmentos escollidos.

Aquí tocan os do libro de entrevistas. Velaiquí vos van:

(sobre a normativa)

-Canto menos se toque, mellor.
-Dende logo; en realidade, tampouco cambiou moito. Máis ou menos quedou como estaba, con melloras. Non hai que cambiar nada, porque formas que antes estaban simplemente toleradas, pasan a estar recomendadas, pero xa se aceptaban. Penso que esa ortografía é boa. A Academia Galega aí estivo á súa altura, ao tratar de asimilar elementos discordantes, como eran, concretamente, eses cus de mal asento do BNG e outra xente. Agora déuselles entrada e fíxose en concordancia con eles unha normativa. Segue habendo discrepantes, que son os chamados reintegracionistas, pero eses, á parte de ignorantes, avergónzase de ser galegos. Teñen unha bisavoa cun pano á cabeza, que falaba galego, e iso dálles vergonza. Queren ter unha avoa cunha fita ao pescozo e fumando en boquillas longas, lisboetas. Unha vez máis son desleais coa Patria.

(sobre Saramago)

-...Saramago, en vez de defender a Fidel Castro, dixo en castelán: “Hasta aquí hemos llegao”. Acabouse; Saramago non defende Cuba xa.
-Saramago foi un escritor comprometido co Partido Comunista Portugués.
-Saramago era ou é membro do Comité Central do Partido Comunista. Máis tarde descubriu unha especie de fascinación por España, moi típica de certos autores portugueses que non queren saber nada da existencia de Galicia.
-¿Qué xuízo lle merece, literariamente?
-Saramago é un escritor que non me interesa nada.
-¿Qué opina vostede da gran balsa ibérica que camiña polo mar?
-Iso é unha apoloxía do iberismo, ao contrario do que defendía Álvaro Cunhal e a liña que eu aprecio do Partido Comunista portugués. Saramago é un españolista. Despreza a Galicia cordialmente. Saramago no fondo é un home sen formación histórica. Dicíalle hai tempo Sánchez Dragó, con moita graza: “Ti escribes novelas filosóficas”, como as que escribía Voltaire no século XVIII. É o contrario do que eu penso que debe ser a literatura. Escribe nun portugués moi limitado, moi pobre, cun léxico de moi baixo potencial. Se o comparas con Antonio Lobo Antunes e toda a forza creativa que ten, é coma o día e á noite. Saramago é un produto feito en Madrid.

(sobre Vargas Llosa)

-Falando do compromiso na literatura, chama a atención o caso de Vargas Llosa, que escribe coma se fora de esquerdas, pero logo non ten reparos en presentarse como candidato á Presidencia do Perú nunha formación de dereitas.
-É un oportunista. Coñecín a Mario Vargas Llosa cando lle entregaron en Madrid o premio Clarín (coido) por un libro de contos titulado Los jefes. Ríase de min con grande soberbia, no café Xixón, porque eu non era do Partido Comunista. Pensaba que ser do PCE supuña a preeminencia. E agora sabe que para recibir privilexios hai que aliñarse cos Estados Unidos. É un vendido. E en pago ten que escribir cada vez peor, cousas menos interesantes.
-Ten libros bos.
-Doutra época, dunha etapa anterior. El cambia no momento en que escribe unha especie de imitación, que se titula La guerra del fin del mundo. Aí é onde se fai liberal e vai ás eleccións coa extrema dereita do Perú. Vargas Llosa era comunista, cando iso producía certos beneficios aos intelectuais. Vargas Llosa, no fondo, é un home sen cultura.

(sobre Beiras)

-Durante un tempo deu a impresión de que Xosé Manuel Beiras lograría construir a grande alternativa do nacionalismo.
-Beiras é unha figura excepcional, unha figura única, un grande home político, pero como todos os grandes homes políticos comete importantes equivocacións. Os grandes erros prodúcense sempre en polítiva cando non hai partido. Beiras entrou el só na casa de Francisco Rodríguez. Abandonou o PSG para entrar no Bloque Nacionalista Galego, en Riazor, confiando nas súas forzas e na súa intelixencia. Pensou que podía lideralo; entón os coroneis, a garda pretoriana de Francisco Rodríguez, acordaron darlle carrete, como cando tes enganchado polo anzol un salmón. E Beiras mantívose, a cambio de non intervir nas escisións sindicais, nas purgas nin apoiar o seu propio grupo, que pasou a chamarse Esquerda Nacionalista. Pero esa preponderancia era toda de portas para fóra.
-Tiña o apoio do electorado, pero non dominaba o aparato do partido.
-Non dominaba o partido nin dominaba nada. Cando o partido move un dedo, entendendo como tal o grupo de Francisco Rodríguez, guíndao fóra e pon a Anxo Quintana, que non é ninguén. Ten un discurso incoloro, inodoro e insípido. Non dí nada. Beiras dicía cousas. A xente pensa que o que dicía Beiras era verdade. O Bloque era Beiras. Beiras poñía un zapato enriba da mesa e dicía que estabamos asoballados.
-Beiras é un home que ten talla intelectual.
-Ten. Pero no campo da economía, da historia e no mundo intelectual hai moito nacionalismo que non está no Bloque, aínda que colabore e vote a esa formación política. É un partido formado cunha espiña central, feita por persoas moi resentidas, que no fondo sempre envexan a Beiras. Ódiano, Aí hai unha novela psicolóxica. Pero ben, como se trata dunha casa que non é a miña, que se vaian cocendo no seu propio prebe.