Mari Vallisoo - Hall Köis Meie Maias

Unha Corda Gis na Nosa Casa

Quen sabe de onde veu,
pasou por varias casas,
meteuse por unha chea de xardíns traseiros.
Petou amodiño na porta
na nosa porta.
Unha voz calada como unha pregaria ou un pedido.

Ficamos calados.
Era un ser estraño.
Ata que un neno deixou a porta aberta.
Ondulou ata o cuarto,
longa como unha serpe.
Agora non hai quen se desfaga dela.

Ás veces enrodélase,
ás veces pon a cabeza
na almofada branca.
Entón rifamos
e amuámonos,
como se fose o mellor pecado,

e mudamos os móbeis de sitio
ou poñemos algunha cadeira nova
totalmente estraña
ou familiar.
Tanto lle ten.

Só lle gorenta o seo
ou o chan
e tropezamos arreo con ela.
Os nenos descoñécena.
Polo de agora.

Cherchez la femme (e a Foucault, Chomsky e Zizek)

Pacta sunt servanda. En cumprimento, xa que logo, das miñas propias promesas, estou a rematar por estes días o quinto e último dos textos (un pequeno pentateuco, pentagrama, pentámetro, quinto elemento, quinteto ou The Garden of Cyrus or The Quincuniall, or Lozenge, or Network Plantations of the Ancients, naturally, artificially, mystically considered, pertencente a un Thomas Browne que tamén pechaba o escrito anterior desta xeira, e que recolle nel as tradicións que sacralizan o número 5, dende os Pitagóricos á Biblia, pasando pola Cábala e a filosofía hermética) que lle quería adicar á Doncela de Xenxibre. Cada nova entrega foi aumentando de tamaño, e visto que xa vou pola páxina tres nesta, vouvos absolver da súa dixestión pesada, reservándomo para mín mesmo e, quizais, algún día remoto, para Ginger se descubrise a súa existencia e lle interesase lelo...



Noutra orde de cousas e de pescudas, estiven a ollar algúns videos nese galeón afundido cheo de tesouros que é o Youtube. As pesquisas deron lugar a varias recomendacións que fago/resumo a continuación:

1) Algún home anda colgando as conferencias da EGS en rede. Para os que non o coñezades (tedes a ligazón na Glossolalia...), a European Graduate School é unha especie de super-universidade de verán suíza con tódalas grandes figuras, estrelas e div@s do pensamento posmoderno/posestructuralista. Polas súas aulas pasaron os xa finados Jacques Derrida, Lyotard e Jean Baudrillard; dos vivos, é habitual toparse a Zizek, Agamben, Judith Butler, Dora Hathaway, Alain Badiou... Podedes botarlle un ollo eiquí á colección de videos. Recomendo especialmente os do esloveno, un repertorio interesante das súas ralladas habituais.

2) A seguinte recomendación é o debate, en dúas partes, entre Michel Foucault e Noam Chomsky nun programa da televisión holandesa baixo o título 'Human Nature: Justice Vs. Power'. Alén da talla intelectual dos dous pensadores, resulta un contraste pavero entre un Chomsky como encarnación arquetipa do 'Nerd Errante' (só lle falta a calculadora no peto superior dereito) e defensor da Razón Ilustrada e a Verdade, todo cifras, datos e lóxica racional, cartesiana e inflexíbel; e logo Foucault, tremendamente seductor, entoación e xestos vivos, intelixencia aguda e lenemente irónica, e un total escepticismo sobre os Universais da natureza humana, atrapados nas gaiolas do Saber/Poder (incidentalmente, Foucault é o único home -quizaves en menor medida, Ian McKellen e Charles Laughton- que faría dubidar os sólidos cimentos da miña heterosexualidade).

3) Para rematar, e seguindo con Noam, tedes esta entrevista, primeiro anaco dos tres (os outros tédelos na barra), que lle fai un xornalista inglés, Andrew Marr, bastante inxenuo e näif, deses que cren na liberdade de información e na variedade dos media. Resulta case triste ver como a Maquinaria case Inhumana que é este Chomsky (o seu único defecto, e menor, é que non sexa marxista...) desmonta totalmente os seus argumentos e o expón á crúa realidade, nun xogo de datos e fintas dignas do mellor mestre de esgrima.

P.S.: Queda aberta a veda, por suposto, para que comentedes os vídeos e propoñades outros que rescatárades da barataria da marea virtual. E fica tamén engadir á Lista de Desexos que xa teño exposto noutra ocasión o de poder pagarme un curso na EGS, saber máis de Ginger e, como bo aspirante a Mandarín, aprender a tocar ese marabilloso instrumento que é o guqin...

A creación polas letras

No intre da creación, os elementos constituíntes non eran puros; a flor de cada un deles aínda estaba mesturada coas súas impurezas. Asemade, todo carecía de orde, coma o trazo producido por unha pluma pequena cargada cos pousos do tinteiro. Foi, grazas ao nome gravado por corenta e dúas letras, cando o mundo tomou unha forma nítida. Toda forma existente no mundo emana destas corenta e dúas letras, que son, de certo xeito, a coroa do nome sagrado. Ao combinarse entre elas, superpoñéndose e formando así certas figuras arriba e certas outras abaixo, deron orixe aos catro puntos cardinais e a tódalas formas e imaxes existentes.

Macedonia (4)

Como de costume, amoréanseme cousas e imaxes dun xeito impresionista, o que obriga a tecer un lenzo de arabescos e cores contrapostas, anti-harmonías fóra da escala dodecafónica...

Onte, en vez de aplicarme ao sisudo estudo dos valores confucianos (metáfora incompleta dos temarios de opos que con algo de sorte me darán acceso ao mandarinato inferior dos mestres de secundaria...) estiven a pedir papeis e a vaguear por Compostela con ese malvado corruptor de maiores e menores que é out of time man. Parte do parque de atraccións incluiu a visita ao novo Couceiro, de numerosas plantas, co gallo de capturar as 'Crónicas de Gáidil', o primeiro xogo de rol en galego e que merece unha reseña máis polo miúdo (en próximos días, que aínda estou a ler o volume...). Polo de agora, agradecementos e entrantes podedes degustalos eiquí.

Outro sitio onde estivemos e foi no novo restaurante Hindú que abriron en Santiago, cousa ben socorrida, xa que un dos legados da Experiencia Inglesa do mantedor, alén da língua, foi un vicio incurábel polos currys picantes e especiados... Xa fomos dúas veces en dúas semanas...

Dispersos despois polo remol culinario (Pablo abandooume para ir a aulas e logo a unha cea frustrada no restaurante Xaponés), tiven tempo de sobra para pasarme por un recital en Sargadelos, do que supoño aparecerá en breve a Crónica de Sociedade nalgures (no blog de Modesto, quizaves?). Senón, ou se o público a demanda, dareille saída e excusa para unhas liñas e unha entrada.

Tamén me chegou unha carta manuscrita de Sir Gawain dende París. Temos un curioso intercambio epistolar (Les Liaisons Dangereuses), xa que eu sempre lle contesto pola Rede, en parte polo horror vacui que me inspira a miña propia escrita (que insiste en ser árabe e occidental ao mesmo tempo, e merece Pena Capital por delitos de Lesa Maxestade contra a caligrafía). As cartas parisiéns rescatan doutra volta o fetiche da verba escrita e atesourábel en caixóns de sándalo, ou nunha persoal antoloxía da escrita do Meu Moi Querido metaformoseado en Vizconde Valmont, ao que tanto se bota de menos dende que xoga (tamén, noutro travestismo literario) a Gargantúa na Cidade das Guillotinas...

A breve incursión na Cova Filolóxica tamén descubriu a arqueoloxía do saber -sen excavar- dos muros de papel e dos vellos coñecidos e coñecidas que tanto boto de menos este ano, anque quizaves haxa unha posibilidade (estreita, coma ponte pendente sobre o paraíso) de que os poida ver máis a miúdo dentro dun tempo. Xa veremos, xa...

[entre as vistas, por certo, non podía fallar a Doncela de Xenxibre, o que me lembra que teño un texto pendente do Quinteto que me propuxera adicarlle; mans á obra, entón]

P.S.: Antes de liscar, as acuciantes demandas do Nadador e da súa política memeira conservadora e viciosa obríganme a adiantarvos tamén 8 esceas, ou momentos históricos dos que me recomendou falar. Cando estábamos no Instituto, o Mantedor labrárase a mantenta unha fama de articulista longo e infumábel. Nas páxinas da 'Casa da Gramática' podíanse topar baixo a grafía dos seus pseudónimos textos informes sobre os Reis Magos, a mitoloxía eslava, a Revolución Rusa e (oh la lá) máis de doce páxinas adicadas ás relacións comerciais do Exipto Faraónico, parte dun proxecto (afortunadamente) frustrado de trazar unha lectura marxista das Relacións Tributarias na Antigüidade dos Imperios de Oriente Próximo. Mais na Facultade, despois, non cheguei a aprender Sumerio, Acadio e Xeroglífico. E baixo o mesmo título que ese pequeno monstro do meu maxín ('Exipto e o Exterior'), eivos esmiuzar en anacos potábeis os oito momentos dos que me toca predicar.

Alcolea, Alcolea!

"una serpiente es más humana que un fascista o un racista; un tigre es más humano que un fascista o un racista"
Hugo Chávez

Estan son as derradeiras palabras que empregou o dirixente da República Bolivariana para referirse ao ex-presidente do goberno, ese ananiño con cara de leite agria e look de burócrata de provincias. O pouco amor que cara o señor Aznar amosan os latinoamericanos (xa Fidel se adiantara co mote de Führercito) só coñece excepcións parciais nuns Estados Unidos de forte recendo neocón. Mais parece ser que a laboura de lacaio dos intereses imperialistas e embaixador latinizante non eximen de ter que pagar as débedas para conseguir a Medalla de Honor do Congreso...

O cumio latino está que arde. Ás repetidas calificacións de 'feixista', entre outras cousas, que choveron sobre o bigotudo, para ira de Bambi e do Borbón, sumáronse despois os ataques de Daniel Ortega. A portas fechadas, a lectura de beizos parece indicar que os distintos mandatarios estiveron a tirarse os trastos á cabeza, cunha cesura cada vez maior entre o bloco progresista (Venezuela, Nicaragua, Ecuador, Bolivia, Brasil) e os Sicofantas do Libre Comercio, coma o colombiano Uribe. Pero a imaxe coa que nos atronarán estes días é a do Rei español, cun vermello cangrexil nas fazulas que denota cabreo tremendo ou tremenda embriaguez (no caso dos Borbóns, calquera das dúas opcións é válida...) mandándolle calar a Chávez e liscando da sala por uns minutos. Mentres, o Bambi idolatrado da esquerda posmoderna europea pedía respecto por un dirixente 'elixido por tódolos españois' (non coma o Borbón, entón, ao que tampouco podemos faltarlle ao respecto). Podía extender a man cara Adolfo, non Súarez, senón Hitler, que tamén foi elixido por (non todos, iso sí) os alemáns aló polos anos trinta...

Fai moito tempo que o Mantedor quería dar unha mostra do seu apoio (condicional, claro; cústame entender as eternizacións no goberno, e despois de certos incidentes do século XX e o bando dos 'bos e xenerosos' nos que a intelligentsia mirou cara outros lados, toca ser máis cautos que nunca) á República Bolivariana e expresar a súa admiración polo presidente Chávez; velaiquí que me serven unha oportunidade en bandexa. Con tódolos defectos e personalismos que se lle poidan imputar ao venezolano (e máis dende unha conciencia occidental acostumada a outros modos...), é a única persoa que está a facer políticas socialistas hoxendía. E facendo a cuadratura do círculo, que é a de respectar os dereitos democráticos e empregar os medios 'legais' para facer as cousas, cando os revolucionarios clásicos, forxados por defecto nos moldes do marxismo-leninismo tenden a ser poucos fetichistas (por dicilo lixeiramente) cos dereitos e liberdades de orixe liberal e burguesa, mais que acaban por resultar imprescidíbeis para evitar o Mal Maior. Só toca o lamento de non poder estudar máis detidamente todo o que está a suceder no espazo da República Bolivariana (e non só alá: Bolivia, Nicaragua, Ecuador e, algo menos, Brasil están a dar mostras de que hai política posíbel aínda no Deserto do Real. E non só as ampliacións de dereitos para minorías baixo un marco neo-liberal na economía)...

E se a alguén lle toca calar, supoño que é máis ben ao Borbón, que sentiría ramalazos de mala conciencia (se é que os Borbóns son capaces diso; anque a única laboura que cumpren ben, sospeito, é a de vivir de rentas e poñer a cabeza a ritmo na peza da guillotina, como o cidadán Lois Capeto) cando oe increpar a Aznar, aquel 'falanxista republicano' (sic!) na súa xuventude. Ben sabemos nós que o Príncipe de España foi peón efectivo do vello dictador, anque soubera reconvertirse e protagonizar esa farsa grotesca, esa reconversión por parte dos sectores intelixentes da dictadura (UCD) e dos dunha esquerda covarde e derrotada (PSOE e PCE), ese aborto e fracaso histórico que chaman 'A Transición'.

O dito. Se hai algunha esperanza nestes días tenebrosos, virá do Novo Continente en caravela inversa. Eiquí só fica berrar por outra Alcolea que envíe dunha vez aos Borbóns a un exilio definitivo.

P.S.: Vaia... non sabía ata fai uns días que o deseñador de Brasilia, ese arquitecto xenial que é Óscar Niemeyer, é comunista (anque as listas de Premios Lenin da Paz, que percorro con frecuencia en busca de escritores, deberían terme avisado)...

Aniversario

Ah, sí. Non o meu, claro. Hoxe cúmprense 90 anos dende a Revolución de Outubro, que como todos sabedes, tivo lugar en realidade en Novembro (cousas do calendario Xuliano...).

Pensara nun anaco do 'Outubro' de Eisenstein, que voltarei a ver ritualmente dentro duns minutos. Mais creo que resulta algo máis inmediato colar a 'escea da Internacional' da película 'Reds' (1981, Warren Beatty), na que se narran as aventuras de John Reed no país dos Soviets.

A ver se dunha destas acertamos, oh...

O Oitavo

No MundoDisco de Pratchett, o número oito ten unha especial significación máxica. Evoca tamén a oitava cor, octarina, que só poden ver os magos, e o famoso Oitavo, o grimorio cos oito feitizos que empregou o Creador do Universo cando se puxo a choiar nun tan absurdo como para flotar nun disco enriba de catro elefantes e unha tartaruga cósmica...

Pero o oito que me trae eiquí non é ese, senón outro meme que nesta ocasión me empaquetou o Mario. Como neste caso se trata dun octaedro de libre escolla, de 8 cousas calisquer que o Mantedor queira listar/comentar/narrar, o epicúreo dentro de mín escolle 8 momentos de notoria felicidade e satisfacción existencial...

1 - A primeira é, claro, o primeiro amor. Ou máis exactamente, a noite que me decatei, non sen moitos esforzos (dada a mítica torpeza da FraVernero no referente a descifrar a psicoloxía feminina) de que esa comunista madrileña que se empeñaba en provocarme estaba en realidade toliña por mín. Despois dunha mirada desas magmáticas que derretirían ás pedras, o Mantedor marchou contente, baixo un ceo estrelado e con esa ledicia explosiva que non che cabe no corpo e che obriga a brincar, danzar, moverte...

2- Fai uns anos tivera lugar un congreso de Poesía en Compostela, organizado polo PenClube, co gallo do Día Mundial da Poesía. Foron uns días entretidos e interesantes, nos que o meu fetichismo se veu satisfeito ao escoitar e entrevistar a xente como Wole Soyinka, Derek Walcott e outros, menos coñecidos pero tamén moi bos (como Charles Tomlinson, ao que lle andaba a facer as beiras e que por algún motivo me provoca unha inmensa timidez ao tentar abordalo). O Congreso daría para moitas entradas, pero agora quédome co recital que fixeron os meus colegas Sacousos, Manuel Lôpez e Ramón Blanco, a primeira noite. Sentado no Momo, Gin-Tonic na man e versos deles a escorregar, tiven o nirvana dos instantes extáticos e irrepetíbeis...

3-Voume ter que facer máis breve, ou o post será interminábel... Estar no Prado na mesma sala co 'Xardín das Delicias' do Bosco e 'O triunfo da Morte', de Brueghel (os meus dous cadros favoritos) fíxoseme moi breve. Só unha hora para admirar como se merecen, en vivo, as dúas xigantescas pezas.

4- Hai moitos libros e novelas que, como fanático lector, me tiveron enganchadísimo, e me provocaron a euforia que habitualmente só causan certas sustancias sólidas, líquidas e fumables... No tempo en que seguía as bibliotecas de Borges e as traducía a Paraíso Persoal, rescatei da colección poeirenta de libros ingleses da biblioteca da Serra unha edición moi chula do 'Nome da Rosa' de Eco, e tamén me perdín na biblioteca de dentro da ficción... Días despois tentaría tamén facer a tarta da que se dá a receta nas páxinas dese 'proxecto de novela posmoderna definitiva' (anque daquela, do demo se sabía o que 'posmoderno' significaba, malia ter lido a algúns dos seus escritores canónicos).

5- Voltando á mitomanía, a primeira vez que o noso colectivo trouxo a Ferrín para unha charla-coloquio sobre 'O ventre do silencio' (saíra por aquelas datas) tamén foi unha xornada de nerviosismo e alegría. No noso maxín mitificador, víamos ao autor sacando un nove curto de Moncho Reboiras á menor provocación, pregunta espiñenta ou tratamento do reintegracionismo. Pola contra, estivo moi simpático, alén de demostrar unha paixón desmesurada polos calamares frixidos...

6- Premio! Ou non... Neste caso, o blogueiro Nadador, naquelas datas amigo íntimo do mantedor, presentárase dun xeito rocambolesco a un premio literario de cuxas posibilidades era realmente escéptico (e iso que xa publicara un libro nese selo editorial). Eu expresáballe a miña confianza cega en que ía a conseguir gañar o certame, e no medio dunha película que xa non lembro, na aula de imaxe e son (podía ser Matrix? Ou Sospeitosos Habituais? Sei que me perdín o momento climático), chegaron para avisarme a mín (Nadador dera o meu teléfono) de que chamaban do certame. A emoción facíame baixar as escaleiras de 5 en 5. Ao final non gañara o premio, pero queríanlle publicar o libro igual (varias visicitudes seguiron a iso, e o libro ao final non veu a luz)...

7- Agora, a inversa (máis ou menos), é que un amigo meu, o fotologueiro Varela, nun dos meus recurrentes periodos de depresión galopante, tristeza e depresión absoluta, deu en sorprenderme co agasallo inesperado dunha edición de luxo do comic 'Watchmen', de Alan Moore. Por suposto, a ledicia non ven do agasallo (anque tamén se agradece, claro) senón do detalle, e da demostración empírica do moito que che queren os teus amigos cando máis necesitas deles.

8- Para rematar, e como bo galego, tería que saír un episodio gastronómico. Mais a prezo de decepcionarvos, e de irar aos lectores que xa me acusan de nostálxico, teño que mencionar os días da LOU, que para mín foron como un amor e borrachera de dous meses e o celme da felicidade colectiva. A Revolución debe ser mellor, pero esa creo que xa me provocaría un infarto. Mais a ledicia sempre se paga, e a resaca daqueles días, no político e tamén no sentimental (xa que o corazón gastado tamén vibrou, e non só por amor colectivo) aínda a sigo pagando relixiosamente, como unha hipoteca.

Aí tedes. Fica pasar o relevo. Como non quero ser cruel, indultarei á metade, e só lle deixo o encargo a Leopold Bloom, novo nestas lides blogueiras e memeiras, a Suroeste, que estes días está moi calada, ao Nadador, pola parte que lle toca, e a Pris, que nunca me dí que non a un meme e xa me encasquetou algúns...

Estudantes de Antano

[Ah, sí. Un exercicio de arqueoloxía persoal. Nesta 0casión rescato o meu intento de arenga na época remota do Glorioso Movimento Asambleario que se erguera en Compostela co gallo da L.O.U. nos meses do Inverno do Noso Descontento do ano 2001. Odiseas da terra, e non do espacio, e unha das escasísimas causas nas que o Mantedor ten crido fanáticamente e cun amor cobizoso, intenso e correspondido, malia que breve...

O texto foi escrito a finais de Novembro ou comezos de Decembro dese mesmo ano, e publicado o día 12 na nosa folla voandeira, o 'Asamblea'. Sobre o movimento anti-Lou poderíamos falar longo e tendido, mais por hoxe chega cun texto e con convite aos demais membros da blogosfera, de varios dos cais me consta a camaradaxe conxunta naqueles lonxanos días...]

Aló polo século XIII, un fato de estudantes parisinos, considerándose a sí mesmos como unha clase aparte, non dubidaron en baterse polas súas liberdades en contra do seu bispo e da burguesía vilega. Trala intervención da policía real e a subseguinte masacre, os mestres tomaron o partido dos alumnos, e todos abandonaron París, retirándose á cercana Orleáns por espazo de dous cursos enteiros. Esta gran folga, que durou dende 1229 ata 1231, non puido ser doblegada polo poder establecido, que remataría por renderse ante os estudantes; e nese mesmo ano de 1231, San Luís e Branca de Castela recoñecerían solemnemente a independencia da Universidade, sustraída da autoridade episcopal. O facho prendería rapidamente por todo Europa, asistíndose por todos lados ao nacemento e desenvolvemento destes centros de ensinanza autónomos e progresivamente máis laicos, e por cuxos descendentes (máis ou menos lexítimos) pasamos nós, estudantes deste comezo de século e milenio.

Moitas cousas teñen mudado dende ese remoto e brumento século XIII, mais por moitas cousas máis poderiamos tomar por certa a vella máxima latina do nihil novum sub sole; e se me permitides a licencia poética, paréceme ver moi claramente o delgado fío prateado que conduce dende ese grupo de estudantes medievais loitando polos seus dereitos aos compañeiros e compañeiros que nos opoñemos con unllas e dentes (e moita imaxinación) aos intentos soterrados do noso goberno dereitoso pola de-construcción da Universidade Pública e das súas duramente conseguidas liberdades.

Poderiamos esbozar brevemente unha imaxe dos nosos compañeiros de antano. Mozos de tódolos países e de tódalas condicións sociais aproximábanse aos grandes centros do saber (que xa daquela había Universidades de prestixio e grandes mestres, como Pedro Abelardo) na aprendizaxe das diversas carreiras: Dereito, Medicina, a Teoloxía (moito máis frecuente daquela), as Artes... Polas aulas resoaban os comentarios e as disputas da física aristotélica, da astronomía de Ptolomeu, das matemáticas de Euclides e da mediciña hipocrática, así como doutras disciplinas, máis chocantes para a nosa visión actual (como a alquimia e a astroloxía). Fóra das aulas e dos exames tamén sabían daquela divertirse: tabernas e timbas de cartas sempre correron detrás da estudiantina. Por outra banda, moitos dos rapaces que desexaban aprender non tiñan fortuna, véndose na obriga (onte, coma hoxe) de traballar para poder costearse os estudos.

Frivolidades á parte, hai algo que na miña opinión nos une máis fortemente cos compañeiros de tantos séculos atrás. únenos unha verba fortemente representativa das virtudes dos estudantes e da xente nova de tódolos tempos: a audacia. Audacia de erguerse ante o que non é xusto, e de tentar pararlle os pés, teña a quen teña detrás. Atrevimento de crer e de loitar por un mundo mellor e máis xusto que aquel que nos legaron, sen deixarse arrastrar nen seducir por tradicións e costumes ancestrais. E ousadía de ir máis aló de onde os tépedos corazóns carcomidos de comenencia están dispostos a chegar.

Por iso me permito pedirvos dende eiquí que recollamos a estrela cintilante que lanzaron os nosos remotos compañeiros do XIII, e que brillou en tantas ocasións; sen ir máis lonxe, na propia Compostela dos griseiros anos 50, mediocre universidade franquista na que o cálido corazón duns mozos deu inicio a protestas que encabezaron as do Estado e comezaron a fender a laxe da besta feixista. Hoxe volta a lucir no mesmo sitio, afirmando que nós non imos ser menos que os que estiveron antes.

Máis unha vez á cabeza das protestas, quixera rematar arengándovos coas verbas doutro París (o da Gran Revolución) e ditas por boca de Danton: "Audacia, máis audacia, sempre audacia!!".