Estudantes de Antano

[Ah, sí. Un exercicio de arqueoloxía persoal. Nesta 0casión rescato o meu intento de arenga na época remota do Glorioso Movimento Asambleario que se erguera en Compostela co gallo da L.O.U. nos meses do Inverno do Noso Descontento do ano 2001. Odiseas da terra, e non do espacio, e unha das escasísimas causas nas que o Mantedor ten crido fanáticamente e cun amor cobizoso, intenso e correspondido, malia que breve...

O texto foi escrito a finais de Novembro ou comezos de Decembro dese mesmo ano, e publicado o día 12 na nosa folla voandeira, o 'Asamblea'. Sobre o movimento anti-Lou poderíamos falar longo e tendido, mais por hoxe chega cun texto e con convite aos demais membros da blogosfera, de varios dos cais me consta a camaradaxe conxunta naqueles lonxanos días...]

Aló polo século XIII, un fato de estudantes parisinos, considerándose a sí mesmos como unha clase aparte, non dubidaron en baterse polas súas liberdades en contra do seu bispo e da burguesía vilega. Trala intervención da policía real e a subseguinte masacre, os mestres tomaron o partido dos alumnos, e todos abandonaron París, retirándose á cercana Orleáns por espazo de dous cursos enteiros. Esta gran folga, que durou dende 1229 ata 1231, non puido ser doblegada polo poder establecido, que remataría por renderse ante os estudantes; e nese mesmo ano de 1231, San Luís e Branca de Castela recoñecerían solemnemente a independencia da Universidade, sustraída da autoridade episcopal. O facho prendería rapidamente por todo Europa, asistíndose por todos lados ao nacemento e desenvolvemento destes centros de ensinanza autónomos e progresivamente máis laicos, e por cuxos descendentes (máis ou menos lexítimos) pasamos nós, estudantes deste comezo de século e milenio.

Moitas cousas teñen mudado dende ese remoto e brumento século XIII, mais por moitas cousas máis poderiamos tomar por certa a vella máxima latina do nihil novum sub sole; e se me permitides a licencia poética, paréceme ver moi claramente o delgado fío prateado que conduce dende ese grupo de estudantes medievais loitando polos seus dereitos aos compañeiros e compañeiros que nos opoñemos con unllas e dentes (e moita imaxinación) aos intentos soterrados do noso goberno dereitoso pola de-construcción da Universidade Pública e das súas duramente conseguidas liberdades.

Poderiamos esbozar brevemente unha imaxe dos nosos compañeiros de antano. Mozos de tódolos países e de tódalas condicións sociais aproximábanse aos grandes centros do saber (que xa daquela había Universidades de prestixio e grandes mestres, como Pedro Abelardo) na aprendizaxe das diversas carreiras: Dereito, Medicina, a Teoloxía (moito máis frecuente daquela), as Artes... Polas aulas resoaban os comentarios e as disputas da física aristotélica, da astronomía de Ptolomeu, das matemáticas de Euclides e da mediciña hipocrática, así como doutras disciplinas, máis chocantes para a nosa visión actual (como a alquimia e a astroloxía). Fóra das aulas e dos exames tamén sabían daquela divertirse: tabernas e timbas de cartas sempre correron detrás da estudiantina. Por outra banda, moitos dos rapaces que desexaban aprender non tiñan fortuna, véndose na obriga (onte, coma hoxe) de traballar para poder costearse os estudos.

Frivolidades á parte, hai algo que na miña opinión nos une máis fortemente cos compañeiros de tantos séculos atrás. únenos unha verba fortemente representativa das virtudes dos estudantes e da xente nova de tódolos tempos: a audacia. Audacia de erguerse ante o que non é xusto, e de tentar pararlle os pés, teña a quen teña detrás. Atrevimento de crer e de loitar por un mundo mellor e máis xusto que aquel que nos legaron, sen deixarse arrastrar nen seducir por tradicións e costumes ancestrais. E ousadía de ir máis aló de onde os tépedos corazóns carcomidos de comenencia están dispostos a chegar.

Por iso me permito pedirvos dende eiquí que recollamos a estrela cintilante que lanzaron os nosos remotos compañeiros do XIII, e que brillou en tantas ocasións; sen ir máis lonxe, na propia Compostela dos griseiros anos 50, mediocre universidade franquista na que o cálido corazón duns mozos deu inicio a protestas que encabezaron as do Estado e comezaron a fender a laxe da besta feixista. Hoxe volta a lucir no mesmo sitio, afirmando que nós non imos ser menos que os que estiveron antes.

Máis unha vez á cabeza das protestas, quixera rematar arengándovos coas verbas doutro París (o da Gran Revolución) e ditas por boca de Danton: "Audacia, máis audacia, sempre audacia!!".