sábado, julho 30, 2005

Angelus Novus

As miñas azas están preparadas para o voo
Mais preferiría voltar
Pois de ter parado o tempo mortal
Mala sorte tería tido.
Gerhard Scholem, “Saúdos Anxélicos”






Hai un cadro de Klee chamado Angelus Novus. Nel está representado un anxo que mira coma se estivera a piques de distanciarse dalgo que está a ollar fixamente. Os seus ollos e a súa boca están completamente abertos, e as azas extendidas. O Anxo da Historia tamén debe de ser así. A súa face volta cara o pasado. Onde nós vemos unha cadea de acontecementos, el ve unha única catástrofe que incesantemente apila escombro sobre escombro e guíndao aos seus pés. Gustaríalle deterse 'por un instante tan fermoso' para resucitar aos mortos e xuntar de volta os anacos do que foi derruído. Mais brúa unha treboada dende o Paraíso que se enguedellou nas súas azas e que sopra tan forte que o anxo non é quen de face-las pechar. A tormenta arrástrao irresistíbelmente cara o futuro, ao que dá as costas, namentras que a morea de escombros diante del medra ate asaltar os ceos. Aquilo que chamamos progreso é esta tormenta.

Walter Benjamin
(IXª das 'Teses sobre a Historia')

[o alemán aínda segue sendo asignatura pendente para mín, polo que esta traducción ven do inglés. Aqueles benaventurados que dominedes a lingua tedesca xa poderedes acceder ao orixinal, e agradecereivos calquer correción do texto que me recomendedes]

terça-feira, julho 26, 2005

É... Outeiriño

A poesía é unha medida aritmética
Pounderada:
ecuación entre aires
da miña terra
e patria celta ou descomposición
factorial do silencio,
artificio
e exilio: Irish da miña terra

de LETRAS VENCIDAS


Na resaca do Día da Patria, facemos catálogo e balance do Bo e do Malo: das decepcións -¿seguro que o camiño nunca se desanda, malia a voz do poeta?- e das Pequenas Alegrías que celebraba un cadro exquisito de Kandinsky ('Todo o cadro lémbrame as gotas caendo na auga, que teñen un sonido claro e variado'). A conversa de onte con Chus foi unha delas. Outra parte desas ledicias lenes que nos axudan a tirar do carro está composta polos poemas de Manuel Outeiriño Gallego, uns versos que exudan un purísimo Joie de vivre. Cumprindo co prometido, velaiquí teredes o poema homónimo do seu último libro, 'É', que saiu uns meses atrás deste noso ano 2005.
Dúas palabras verbo do autor. Quizaves a maioría de vós non teñades pasado polas aulas outeiriñescas da facultade de Xornalismo; eu colárame nalgunha cando a facultade destes aínda estaba na Praza de Mazarelos, veciña de Historia, coa sombra de Montero Ríos montando garda diante do edificio xesuítico. Nese entorno teatral resplandecía o famoso profesor, inconoclasta enfant terrible que mesturaba -para desconcerto dos rapaces- os teóricos da comunicación con ‘Roncho Ronchiño’ (Humpty Dumpty), cos filósofos franceses da Posmodernidade e con Mazzinger Z. O seu libro circulaba como un segredo a voces. Daquela pousamos as mans sobre o ‘Depósito de espantos’ que lle publicara Positivas. A intelixencia e o humor alla Shandy boureaban en cada páxina: ‘Como o porco vai á maseira por move-lo fuciño, / así quero eu beber auga de Mondariz’. Outra mostra: ‘Ser un deserto inmenso e sentir inocentes, / escasos / reptís, aves e múridos / os recordos. / Tamén outras especies no espacio ardente’.
Un tempo despois (no ‘días da revolución’ da L.O.U.), descubrir o seu segundo libro: ‘Letras Vencidas’: Caixa 365 A pantera negra, / como un bosque ardido. / Fumazo. / Os libros de Dante quedaran no canizo: / completamente escarallados. / A pantera negra, cheirenta, / a peor. Caixa 156 Escocia, MacPherson, Petróleo!...
Lembro tamén con especial emoción un recital que celebramos en Noia; os convidados, Helena de Carlos (presentaba o seu libro 1999) e Outeiriño. Adoptando o rol de ‘segundo presentador’, o Manuel leu unha traducción propia (creo que Wallace Stevens) e uns poemas de Helena.
Porén, sen máis reviravoltas, que diría Polonio, ‘É’, de Manuel Outeiriño:

VIN A CURUXA. Arrepiei.
Reparei logo. Era fermosa.
Saudoume.

Podo curar se chamo ás cousas
polo nome.
É.

Cruzo quizais o río de sempre
onde afogara ritual
parvo, pero nestora
o tempo me resta
sae a frote, salvado
na voz amable que non torce as palabras,
esa que fala aí, no momento:
é.

Nado nun intre novamente nado,
nun nadiña de nós.

terça-feira, julho 19, 2005

O Debuxo de Peacham

¿E de qué está a falar esta vez o Senescal, preguntarédesvos? ¿Qué é o debuxo de Peacham? Ben, calquera persoa moi fanática ou versada nas obras do Cisne de Avon poderavos dar unha sinxela resposta. Corría o ano 1596. O aínda mozo William Shakespeare acababa de escribir unha das súas pezas menos coñecidas e aprezadas (anque o público da época non pensou o mesmo): Titus Andronicus. Despois dalgunhas montaxes en Londres, os teatreiros teríana circulado por provincias, e o primeiro de Xaneiro dese ano de 1596 tivo lugar unha función na casa de campo de Sir John Harington. Aquí é onde entra o noso Peacham.
Henry Peacham é un coñecido debuxante da época, autor de obras como 'The art of Drawing with the Pen', 'Minerva Britanna' e 'The Complete Gentleman'. Debeu de estar na función que mencionamos, xa que nun manuscrito coa súa firma e con ese ano topamos unha transcripción de pasaxes do Titus e unha verdadeira xoia: a única ilustración contemporánea da escea shakesperiana.
Como podedes supoñer, trátase dun documento de valor inestimábel á hora de reconstruir o vestiario e a imaxe que podía ter o teatro shakesperiano. Nembargantes (como soe acontecer nestes casos), o material é causa de tantas preguntas como respostas.
Anque a escea sexa recoñecible (Acto I, escea 1; a raíña Tamora implóralle a Tito Andrónico pola vida dos seus fillos. Nembargantes, na obra a raíña está a implorar por un terceiro fillo, Alarbo, que non aparece debuxado e que será sacrificado polo inflexible romano ad manes fratrum), non estamos ante unha recreación directa. A figura da estrema dereita (o malvado mouro Aarón) non pinta ren nesta ocasión, e menos con esa espada e atitude. Isto non é, contodo, un problema: nas ilustracións de textos teatrais da época soíanse misturar varios episodios e personaxes da obra no mesmo gravado. Dunha balada contemporánea inspirada tamén na lenda de Tito Andrónico conservamos un gravado en madeira no que se compaxinan esceas de caza, o castigo de Aaron e a execución dos fillos de Tamora, Lavinia escribindo en terra os nomes dos seus violadores e o banquete grotesco no que Tamora engule unha empanada cos seus propios fillos de raxo.
Canto ás roupas, é doado comprobar que hai unha alternancia: os soldados (personaxes secundarios) aparecen en escea vestidos con roupas contemporáneas (podemos supoñer que os personaxes menores das obras rexiríanse por este criterio). Pola contra, coas figuras principais hai un esforzo maior por 'crear ambiente' (máis nesta obra 'romana', anque sexa totalmente ahistórica), con túnicas, sandalias e elementos similares de atrezzo.
Isto ven ao caso, alén de polo meu frikismo por William, por un simpático paralelismo actual. Unha das miñas aficións na literatura pop é Terry Pratchett e as súas novelas do MundoDisco. As portadas destas (podédelas atopar no enderezo www.lspace.org), obra exquisita de artistas como Paul Kidby ou Josh Kirby, obedecen unha lóxica similar. Deste xeito, unha das diversións (alén da lectura do libro) é a de contemplar a fermosa portada e tentar adiviñar o contexto e as esceas. Algúns personaxes son doadamente identificables. Os novos de cada novela, non...

Nada novo baixo o sol. Pero moi bonito, de tódolos xeitos.

sábado, julho 16, 2005

Espejo de Paciencia

O Pasado é un verme insidioso que non desaproveita ningunha oportunidade para ir rillando ata o corazón. Do seu carro triunfal turran dúas enormes moscas, verdosas e abotargadas, que zugan a trousada dos azúcares doces que tomaron antes: Memoria e Nostalxia son os seus nomes.
Unha imaxe deste pasado conxelado témola mellor expresada do que eu son capaz na novela de Michael Moorcock 'A Fortaleza da Perla', primeira que lín do autor, e que vos recomendo encarecidamente. Nunha cidade xigantesca, os seus habitantes ficaban atrapados como moscas en ámbar, co último rictus desesperado gravado nas súas faces.
Isto ven ao caso dado que últimamente estamos a exorcizar fantasmas, e entre hoxe e onte caeume unha de cal e outra de area. O mellor é que non sei cal é cal...
Nun dos casos, é un abandono: o piso no que botei tantas horas-días-anos en Santiago non se alquila o curso que vén; hoxe levei a cabo a mudanza. O sabor é agridoce, por suposto. Somos un animal ridículo: botamos pouco tempo aquí, e apousentámonos como se fosemos a durar; collémoslle cariño ás cousas e aos sitios, e dotámolos de vida propia. Incluso escribira unha peziña teatral ambientada na xeografía daquelas paredes que me gardaron (¿ou aprisionaron?), que agora cobra para min significados insospeitados. Pasei moitas horas ledas nese piso, anque a conta sacaría moitas máis das outras: a soidade, a depresión, as paredes botándoseche enriba. E aínda así, despídoo como a un vello amigo ao que non voltarei a ver xamais... Cousa que nos entristece ata dos nosos inimigos. A Morte vaise levando pouco a pouco os mobles... 'Ti tamén terás que marchar', que dicía o poema náhuatl.
O outro espectro presenta fazula máis agradable (ergo, máis perigoso): no Coliseo Noela tocaba onte a 'Troba de Camagüey'. Mirar o escenario era case poñer en acción a máquina do tempo e voltar un ano atrás (mes arriba, mes abaixo) aos días luminosos que botei en Cuba na compaña do Manuel ('atuarisa'). Igual que no caso do piso (e neste caso, en menos tempo) rápidamente collemos familiaridade con cousas e persoas que se esvaecen logo, como sombras, da nosa vida. Anque nunca esqueceremos a Gaby e a Babarita brincando no parque 'Lenin' (amais, un amante do kitch socialista coma min ten que disfrutar horrores lembrando ese busto xigante de Vladimir Ilich no medio do parque), a Malena, Manolo co 'ronsito', Reinier acolléndonos con todo cariño na 'Casa das Américas', e outros máis que fican no tinteiro...
Pequena homenaxe a Cuba que desexaría escribir: fai un tempo atopei no libro 'As Terceiras Mulleres' de María do Cebreiro un artigo e un poeta: Francisco de Terrazas. Acordeime entón da que é considerada peza fundadora da literatura isleña, 'Espejo de Paciencia' de Silvestre de Balboa, tamén de época colonial, e conseguín dar con ela. No enlace de máis arriba podedes acceder ao texto. Cando teña tempo, quizaves, escribirei un artigo sobre esa obra visionaria, verdadeiramente adiantada ao seu tempo. Anque de todos xeitos, aquí queda a intención grabada. Se algún de vós o le e se adianta, conta co meu beneplácito.
E xa falamos de máis por hoxe. 'O resto é silencio', que diría Hamlet.

terça-feira, julho 12, 2005

A Nave dos Tolos

Outro título para esta entrada podería ser 'Elexia polo Colectivo Sacou'.
Unha das imaxes recurrentes do arte e da literatura medievais era a da 'Nave dos Tolos', presente sobre todo nas sátiras relixiosas. Xa entrados no Renacemento (máis serodio nas terras xermanas) temos un texto de 1494, obra do teólogo Sebastian Brant. Máis interesante, hai moitos gravados sobre o tema (un de Durero) e un cadro famoso do meu pintor favorito, Hieronymus Bosch.





O caso é que esta imaxe sempre me pareceu unha alegoría ideal do colectivo literario no que levo xa 7 anos de andaina. No verán de 1998 nacía en Noia unha asociación de rapaces novos co obxetivo de defender á cultura galega, promocionar aos escritores novos e dinamizar a (por aquelas datas) esmorecente vida cultural da comarca. O Colectivo non tardou en escoller un nome ('Sacou') e en sacar unha revista (daquela consistía nun DinA3 doblado pola metade), 'A Caramuxa', que despois iría medrando (4 ou 5 DinA3s; máis tarde, a editorial Toxosoutos pasou a facerse cargo da tiraxe e da maquetación). Uniuse máis xente ao grupo, e tamén chegaron os recitais (varios en Noia, Santiago, Boiro, Ourense, Vigo, Muros, Cacheiras, Allariz, Porto do Son...) e as Xornadas de Defensa da Cultura Galega, celebradas tódolos anos en Noia; por esas xornadas (e noutros actos) desfilaron varias figuras das nosas letras: Ferrín, Chus Pato, Álvarez Cáccamo, Casares, Anxo Angueira, Xavier Navaza, Chao Rego, Camilo Nogueira, Yolanda Castaño, Emma Couceiro (sí, tamén poesía dos 90), Ana Romaní e un longo etcétera. En colaboración con outras persoas tamén participamos no 'Concerto Expansivo' contra a Marea Negra, nun recital da Fundación Enclave homenaxeando a Avilés de Taramancos (figura da que tentamos ser promotores e para a cal solicitaramos o Día das Letras Galegas con varios actos e campañas), dúas exposicións de Arte Independente Galega, ... É que sete anos dan para moitas cousas.
Anque deteste os símiles orgánico-naturais (alla Spengler), o caso é que o Colectivo está vello. Varias foron as persoas que se foron; outras, arrastradas pola escuma dos días, só poden facer presencia de cando en vez nas reunións semanais que celebramos os venres pola noite. Fai moito tempo que os escasos que quedamos perdemos o pulo de organizar actos, alén de esporádicas presentacións de libros e recitais. A revista, por causas alleas a nós, leva case un ano atascada no prelo...
Sempre fomos, aliás, unha panda de nostálxicos. Mais nos días do Agora, no outono e crepúsculo de tantos anos de traballo, loita e amizade (e esta última estou seguro que perdurará, xunto coa creación individual, por mil primaveras máis), quixera resucitar dende esta bitácora os feitos, as lembranzas, as anécdotas dun periodo que remata e que, para todos nós, representou algo moi especial. En sucesivas entradas sairán á luz estampas e siluetas dunha outra bitácora -nós tamén navegar-, e das visicitudes dunha 'Nave de Tolos' que sorteou escollos e tormentas na súa feliz, lunática e surrealista singradura. Pois
É hora, capitán, collamos rumbo / de cara o tempo que ficou no olvido, / ese espello de brétemas que ás veces / se ilumina no fondo da memória / e fai brillar en lampos unha tarde / que nunca volverá. Pero está viva.

domingo, julho 10, 2005

Revista das Letras

Eis o exemplar do que falaba na entrada anterior. Aqueles que non teñades acceso ao texto impreso podédelo consultar aquí na rede.
Unha aperta.

sábado, julho 09, 2005

Poema de David Souto Alcalde

Este xoves (cousa que se me esquenceu comentar na última entrada que fixen) saiu á rúa o número 573 da Revista das Letras, o suplemento cultural de Galicia Hoxe, adicado monográficamente aos poetas 'comparatistas' de Compostela. A todos aqueles que non tivéchedes ocasión de mercar o xornal, recoméndovos que lle botedes un ollo nunha biblioteca se queredes facervos (alén das entradas nesta bitácora) unha idea dos textos e das apariencias destes rapaces (hai unhas cantas fotos no especial). Alén dos poemas, atoparedes tamén un manifesto, baixo o epígrafe 'De Rerum Natura' que estou seguro dará moito de que falar.
Gabámonos hoxe de tallar un pequeno nicho neste templo -panteón romano e bitácora- para a voz poética de David Souto. O verso pulido, poderoso, perigosamente intelixente deste rapaz non necesita pais que buscarlle, anque as nosas manías xenealóxicas poderían apuntar algunhas das voces coas que dialoga a súa riquísima polifonía: o mellor Ferrín, Ramiro Fonte, Aquilino Iglesia Alvariño, Cunqueiro, Pound, Sibari, Valente, Bonnefoy, Vladimir Holan... E un longo etcétera. Só unha figura máis (non se pretende tampouco abrumar, xa que como dicía Marx, o peso dos mortos abafa aos vivos): Pere Gimferrer (o seu celebérrimo poema 'Oda a Venecia ante el mar de los teatros' fora a súa escolla particular como pórtico e homenaxe no recital que tivemos con el en Noia).
Sen máis preámbulos, xa vos deixo co poeta, que é o principal. Agardo que o disfrutedes.

LEMBRANZAS DE CALPURNIO

neve: ombros; unha cidade pasou sen se deter
A illa das mulleres loucas


Sobre a praia atoparon unha máscara.
¿Como baixar agora do castelo,
mortos pola dor? Inverno na aldea.
O camión impactou contra o cruceiro.
¡Unha confluencia de xeracións!
Viño nas estradas, bocois de leite
remontan o río cara á metrópole.
A estación do outono tenta embarcar.
Libera a natureza ás súas trabes.

A bacaloura pousouse no armario,
deixou ovos no peto do teu traxe.
Os salgueiros impóñense na fraga.
Puxeron escaleiras sobre as noites.
¡Curuxas! Escoita con atención,
no vento descodifícanse os astros.

No crematorio reúnense os meses.
Reinventar a estética do terrible,
velaquí a túa obsesión, afastarte
da brancura eterna dos calendarios.
¡¿Épica para a incerteza?!

Dafnis e Cloe son tan só un actante,
apodrecen coma unha flor. É tarde,
nas dornas non admiten máis viaxeiros,
cómpre disolverse no aire, transitar.
Sobre as cúpulas cae un mar de prata,
os tellados convértense en lugares
adecuados para a evasión. A gárgola
de cemento queixase polo seu ser.
O groso das mulleres axeónllanse;
un espello que representa o pasado.
Avergóñaste de ti mesmo. Home,
lixo, humidade, residuo, luz;
os vencedores destrozan a historia.

Nos cavorcos da alma canta un lagarto.
O xofre esténdese coas súas raíces,
chega ó mar para transformarse en alga,
transtorna o ritmo das respiracións.
¡A Emilia Pardo Bazán conxélaselle
o periodo nunha praza de Viena!
As formigas baixan moi lentamente
polos pasamáns do rústico pazo.
Os cans ladran coma se algo atacara
ás legumes que se cultivan na horta.
Nas rochas, o esqueleto da serea
é contemplado polos mariñeiros.
¡Que ledicia amarnos en inverno!
Non bebas o viño,

xa abonda por hoxe.

Naceron moitos nenos estes meses.
O millo antepúxose ós semáforos;
sobre os cemiterios viviu o ruido.
Destrúense as máquinas do peirao.

¿Atoparás os meus vellos pulmóns
entre estas latitudes?

quinta-feira, julho 07, 2005

Don Quixote Liberado

Eis o título dunha peziña teatral de Anatoly Lunatcharsky, Comisario do Pobo para a Instrucción Pública, 'bolchevique entre os intelectuais, intelectual entre os bolcheviques'. Seguindo os modelos do teatro simbolista, o personaxe cervantino resucita, e continúa a percorrer as terras manchegas, sendo desta volta un testigo idealista de revolta e revolución.
A imaxe liberada penso que me acae ben a min mesmo, agora que estou 'liberado' de exames (que non dalgúns traballiños que farei este fín de semana; do que saque nun virá outra entrada neste blog). Estando xa en vacacións, xa podo dar comezo (ou máis ben, continuación) ás lecturas que tiña atascadas ou en punto morto.
Terei que retomar, xa que logo, o Tristram Shandy, a excelente e subversiva novela de Sterne. Ía polo sexto libro cando tivera que deixalo aparcado. Igualmente, o 'Libro dos Mortos' exipcios leva semanas botando pó. Xa mo han de reclamar na biblioteca da Serra...
E os libros de entretemento: nas horas mortas nas que quería pasar o tempo pero non comezar unha lectura seria ou densa, adicábame a dous textos de distinto signo: Heródoto (os 9 libros de Historia; tamén vou polo 6º) e Terry Pratchett (autor das hilarantes novelas sobre o MundoDisco). Ámbolos dous lense con tremendo gusto. O tipo de libros que che enganchan pola lapela da chaqueta e non che soltan ata que os tes rematados, exaustos, enriba do sofá ou da cama. Sacas un cigarro e comentas as melloras xogadas.
Non deixa de ter un efecto desacougante, de todas maneiras, o feito de que ningún dos dous produce unha maior impresión de realidade que o outro. Quizaves porque o xeito de facer Historia do cidadán de Halicarnaso xa nos quedou moi atrás, sendo empregando na actualidade só nas pezas literarias. As cidades, os coregos, estrategas, e ministros persas e tiranos revoltados de Xonia parecen tan reais ao lector contemporáneo como as pestilentes calexas de Ankh-Morpork, os silencios inquedantes do Patricio ou as cómicas patochadas de Rincewind, aprendiz de Mago.
Lembro que fai moitos anos fora a victoria ateniense de Salamina contra o invasor (lida nos 'Persas' de Esquilo e non na voluminosa obra herodotea) a que me inspirara un artigo chispeante nos días do 'Glorioso Movimento Asambleario' da L.O.U. (xa me sae a vena rancia...). O Artigo perdeuse, e quizais para mellor (alomenos no que a calidade literaria se refire). Comparaba nel aos estudantes cos atenienses sitiados por Darío -víl sátrapa- e auguraba una Salamina que se esborranchou e esluiu totalmente...

Eala þeodnes þrym! Hu seo þrag gewat, genap under nihthelm, swa heo no wære
'...¡Como pasou aquel tempo baixo o xelmo negro da noite, como se nunca fose!'

domingo, julho 03, 2005

Hildegarda e o Carro de Tespis

Fatue, fatue, quid prodest tibi laborare?
Respice mundum, et amplectetur te magno honore*
Ei-lo Demo na súa primeira intervención. Estamos na peza chamada 'Ordo Virtutum' de Hildegarda de Bingen, unha obra de curiosa filigrana escrita para festexar a fundación do convento de Rupertsberg, do que a escritora era a abadesa. A obra foi probablemente representada na estrea por dezaséis das cincuenta monxas do claustro, e o papel do Demo recitado polo único home presente na comunidade, o monxe Volmar, administrador dos sacramentos e secretario de Hildegarda.

Que est hec Potestas, quod nullus sit preter deum? Ego autem dico, qui voluerit me et voluntatem meam sequi, dabo illi omnia. Tu vero, tuis sequacibus nichil habes quod dare possis, quia etiam vos omnes nescitis quid sitis**
É esta amais unha obra marabillosa que vos recomendo; conxuga tres das miñas aficións: o teatro, a música e a Idade Media. Porque o texto vai acompañado dunha música altamente orixinal e seductora.
O caso é que o Demo sempre dou moito xogo como personaxe literario. Na Biblia fai aparicións breves de 'artista convidado' (presentador no libro de Xob; serpe sibilina na Xénese), reservando as mellores esceas para o final, co lago de Xofre, as bestas e todo o atrezzo da imaxinería apocalíptica. Dante dalle un papel algo titánico, ríxido (capital románico) e engolado no seu Inferno, chantado no medio do Cocito mentras chucha os ósos de Bruto e de Xudas. O Mefistófeles do Fausto parece un tipo simpático co que pasar a noite de Walpurgis tomando cervexas e acariñando as coxas de rollizas mulleres tedescas. Pero o mellor, para o meu gusto, é o Satán de Milton: heroico, fermoso e contradictorio. Un pensa que, inconscientemente, o puritano Milton fai del a personaxe máis interesante da súa obra, e quizais ao seu pesar; o hálito de Cromwell, os levellers e a Revolución Inglesa que decapitou ao Rei cheirase na pólvora que levan os anxos rebeldes ao reino dos ceos.
(asaltar os ceos: cousa da que saben os bolcheviques)
O último Risco, meapilas e nacional-catolicista, tamén tentou sorte cun tema que o fascinaba. A súa 'Satanás. Historia del Diablo' é entretida, malia os lastres que arrastra a beatería de baratillo do seu autor.
Voltando ao tema do teatro: éste é un medio que sempre me interesou, anque probablemente (cousas dun lector impenitente) sempre o enfoquei dende a perspectiva do texto, e non tanto da representación (tampouco teño ido a tantas). Fai un tempo estaba nun grupo de teatro aficionado (agora pechado por derribo), e a verdade é que se pasa ben sobre as taboas, dándolle vida a personaxes aos que aprendes a amar.
E dentro do teatro, os textos estranos, lonxanos da nosa mentalidade e do mundo. Non se trata de facer arqueoloxía, senón de levar a cabo o tour de force que lle devolva a vida a textos que morreron para nós (ou que nunca viviron): as pezas litúrxicas medievais, o teatro noh, as sombras balinesas, commedia dell arte, os xoglares, a traxedia clásica (sobretodo Esquilo)...
Nun pasado xa relativamente remoto, adicábame a chatear (tiña moito tempo libre) baixo o mote de "Tespis", o afamado inventor do teatro grego. No seu percorrido polos templos arrastraba un carro (como o que vedes no selo) no que levaba os enseres do seu oficio e profesión.





Igual que o fundador, os membros de "éteatro" temos un fértil anecdotario de viaxes e postas en escea, de viaxes en 'carro' dignos dun camarote dos irmáns Marx. Mais por hoxe xa falamos dabondo. O anecdotario quede para outro día.

*Parvo, Parvo, ¿de qué che serve o traballar? Volta ao Mundo, que él che abrazará con grandes honores.
**¿Qué é este poder, como se non houbese ningún máis que Deus? Eu digo que a calquera que queira seguirme e facer a miña vontade, dareillo todo. Canto a tí, Humildade, non tes nada para darlle aos teus seguidores: ¡ninguén de vós sabe tan sequera qué sodes!

sexta-feira, julho 01, 2005

Poema de Xavier Patiño Loira

Saúdote, besta irmá, dende esta noite infernal
de lúa tépeda
e amo o teu odio ao que eu teño odio
e non creo que doce estracto de herbas de namorar, (...)
X.L. Méndez Ferrín, "Tito Lucrecio Caro"


Uns versos de Ferrín e unhas rosas equilibristas veñen ben como antepórtico da poesía de Xavier Patiño Loira, mozo tamén vigués, do que hoxe colamos un poema eiquí. E uns versos de Ferrín presidindo o banquete non só pola (mini)patria común dos implicados: paréceme sentir un bafo do mellor Ferrín (deste Ferrín do Tito Lucrecio Caro, ao meu entender un dos seus mellores poemas) apousentado nos poemas de Xavier. Vós diredes...
Aínda que coñecendo as reaccións pasionais que suscitou o poema de Noel, teño máis razón para sospeitar que este poema (máis cristalinamente culturalista e provocador) dará comezo ao periodo de caza, e a que nesta pequena barraca de feira cada quén colla a escopeta de balíns e se poña a disparar, na espera de conseguir o premio gordo. Mais sospeito que a nosa Lebre de Marzo ou Renard de Fox poderá esquivar as balas con gracilidade e moito humor.
De antemán pídolle desculpas ao autor por non poder respetar as tabulacións, pero este aparato de Satanás (ata onde eu sei) non as dá incluído na versión publicada. Paciencia...


...de reuolutione scientium;

Nalgures namorei de Nosferatu.

Invádeme o desexo alienador
de ser un libro póstumo.
Qué ocorre...
O axóuxere aforroulle algúns problemas ó Estado,
di Aristóteles (Πολιτικων βιβλία, VIII, 1340c).

A barca, nun océano de cinza,
naufraga como a morte nun perfume,
afirma a súa arte
destruíndome.

(De súpeto percibo noutro ritmo
a afín monstruosidade do bucólico.)

Pousou a tartaruga sobre a neve
a súa vocación de antiga ciencia
-e foi asi o meu guía mantuano
no lento decorrer
das arduas tempestades.

Escollo o vestuario para as nais
que xogan cos seus nenos asasinos
e soño que morreu en Waterloo
a derradeira e triste prostituta
que levou
un paraugas na mirada.

O tempo transformouse noutra cousa:
o cesto baixo a luz
non é xa un signo.