quarta-feira, novembro 30, 2016

Libros do Mes

El universo meteorológico de José Miguel Viñas

El cerebro artístico de Mara Dierssen

Mirando al cielo de Joan Solé

Historia da Shoah de Georges Bensoussan [E]

*Libro de Alexandre de An. / Jesús Cañas (ed.)

*Matemáticas I (Bachillerato) de J. Colera Jiménez et al.

*The New Oxford Annotated Bible with Apocrypha: New Revised Standard Version de VVAA [E]

*Tales of the Cthulhu Mythos de HP Lovecraft et al. [E]

sábado, novembro 26, 2016

O Vernero que foi: Novembro '05

A escrita deste tempo pasado recoñeceríase ben baixo un sub-título de orixe ciceroniá: De Amicitia. Novembro foi un mes prolífico en entradas, aguilloado a facelas polos comparatistas boloñeses que disparaban as súas frechas dende lonxe, coma Febo Apolo, esixíndome cousas. Entre as 'comandas' está unha imaxe de Savonarola (meses despois tiraría unha foto baixo a súa estatua ferrarense), unha tradución dun poema de Wallace Stevens e unha homenaxe a John Keats, cuxa tumba do Cimitero degli Inglesi foran visitar os camaradas. Polo medio hai tamén algunhas entradas humorísticas, incluída unha fantasía cromática inspirada nesta escea de 8 1/2 de Fellini...

Naqueles días saía tamén do prelo o primeiro libro de poemas do bo amigo Ramón Blanco, Orfeu en Soños, e daba comezo unha presada de entradas-homenaxe que acompañarían ás presentacións e recitais do volume, en en homenaxe do cal, e do aniversario do seu autor, que cumpre en Novembro, ei ler hoxe algúns poemas ao chou nesta tarde mol e grisalleira que se presta a nostalxias varias e a lembrar as boas e vellas amizades a carón dunha taza de chá anisado (vai tempo que renuncei ao alcool...).

quarta-feira, novembro 16, 2016

Replicante (modo De Prada, non Blade Runner)

No Semanal do pasado domingo podíase ler unha columna de Juan Manuel de Prada laiándose da marxinación das humanidades en xeral, e das línguas clásicas en particular nos actuais plans de estudo, a súa substitución polo utilitario e crematístico, e o grave exercicio de desmemoria que isto implica. Malia que o conservadurismo clerical de De Prada tende a xerarlle antipatías e críticas ad hominem incluso antes de que moitos lectores vaian máis alá do titular, eu topei moito do que dí nestas liñas razoábel, e creo que podería compartilo calquer persoa con sensibilidade pola cultura. Matizaría, iso sí, nun aspecto fundamental: cando De Prada lle concede unha posición tan central ao latín coma o 'transmisor e conservador da cultura europea', debera máis ben matizar a qué cultura europea se refire; dígoo porque na Civilización Grecolatina (á que podemos considerar devanceira anque claramente diferente da nosa), a língua prestixiada, transmisora e conservadora da cultura era o grego, a que falaban incluso os romanos (cultos) na intimidade, aquela na que se producían as reflexións e creacións literarias máis senlleiras (e seguiríao sendo na metade oriental do vello Imperio de Roma ata a súa desaparición). O latín foi a lingua cultural da Civilización Cristiá Medieval de Occidente, cuxos textos e cuxos valores estéticos e ideolóxicos son santo da devoción de Juan Manuel. Un latín que xa na época imperial absorvera e imitara á súa compadre e que, en efecto, transmitiu parte do bafo helenístico a Europa.  Mais non esquezamos que foi transmisión interesada, parcial e viciada polo triunfo do cristianismo e a posesión exclusiva do saber por parte da igrexa nos séculos escuros. Árabes e Bizantinos son os responsábeis de que conservemos ese saber en moita maior medida que os monxes medievais e a Igrexa Católica.

Por outra banda, tampouco convén esquencer que pouco a pouco, dende a Reforma, e xa claramente despois das Revolucións Científicas do XVII, o latín deixou de ser a lingua franca incluso de Occidente, sustituída polos vernáculos e por grandes textos, formativos da nosa cultura, que agora se escribían en francés, alemán, inglés.  Todo o cal debería conducirnos a unha atitude máis cauta, anque valorativa, sen dúbida, da língua latina, mais empurrándolle a que ceda o trono e o cetro a outras línguas que en medida pouco menor tamén son fundamentais para a nosa cultura; de feito, para as formas actuais da Civilización Occidental,  que De Prada aborrece, seguramente o grego e as modernas son fontes moito máis nutricias que a língua de Cicerón e de Virxilio (e na parte que realmente lle toca a De Prada a fibra sensíbel, de Agostiño de Hipona e de Tomás Aquino).