quarta-feira, junho 29, 2005

Os estertores da Besta... e os seus Lacaios

Pareime sobre as areas do mar e vín rubir del unha besta que tiña sete cabezas e dez cornos; e nos seus cornos, dez diademas; e sobre as súas cabezas, un nome blasfemo. E a besta que vin era semellante a un leopardo, os seus pés como de oso, e a súa boca como boca de león. E o Dragón deulle o seu poder e o seu trono, e grande autoridade.
Vin unha das súas cabezas como ferida de de morte, pero a súa ferida mortal foi sandada.
¿Sandada? Pois vai ser que non...

Boas, parroquia. Non pretendía mandar unha nova entrada tan cedo (xa vedes que teño a manía de escribir moitas, e aínda non me comentaron case as primeiras), pero lendo as páxinas do Galicia Hoxe de hoxe (vala a redundancia) atópome coas seguintes declaracións de Fraga na súa derradeira entrega das 'Medallas Castelao' aos intelectuais orgánicos/estómagos agradecidos:
"Fraga, que se emocionou durante o acto, comparou os versos 'pesimistas' do escritor ourensán José Luis (sic) Méndez Ferrín, dirixente do grupo independentista Fronte Popular Galega (FPG), cos optimistas de Luis González Tosar, 'un de tantos galegos nados en Bos Aires', no relativo á visión que ambos os dous teñen desta terra (...). 'De lirismo, si, tamén de lirismo; pero non de calquera lirismo', adrediño, para se referir á poesía de Méndez Ferrín, que cualificou de 'triste, negra, que enerva e acovarda, que nos devolve ao século XIX, responsable de que se perdese a riqueza e o impulso alcanzados polos galegos no século XVIII'. En contraposición, resaltou a visión reflectida na poesía de González Tosar, un dos distinguidos, porque anuncia 'unha Galicia que se vai facer realidade co esforzo de todos os galegos e galegas ó longo do novo milenio que comeza' ".
Na última apoteose do fraguismo agónico hai algo de novela gótica, ou caída da casa Usher: os que dan e os que reciben as medalliñas parecen fantasmas, cadáveres vivientes. O seu reino 'xa non é deste mundo', senón da Oposición, onde é o pranto e o rinchar de dentes, o país dos cans raibosos que ladran o seu rencor polas esquinas. Un aire irreal -fantasmagórico- pinta as fazulas dos conselleiros, que xa se ven fóra dos sillóns da prezada Xunta. Os premiados padecen unha evidente incomidade nesta danza macabra, xa que o bafo de espectros e un peso como de bolas e cadeas de ferro (¿catalizado polas medallas que lles agasallan?) turra deles para abaixo e asóciaos co Fraga Caído. Igualiño que na Habana dos últimos días de Batista, o que se estila agora é máis ben o '¡Sálvese quen poida!', e non estas engorrosas exaltacións, tocando os instrumentos nun 'Titanic' que se afunde.
Mais o caso será quizaves que xa se consideran perdidos de antemán, e tentan arrapiñar as últimas migallas da mesa fraguista. Lembremos que estamos a falar de personajillos, carentes de catadura moral: un González Tosar (alias 'Ché') antigo escudeiro de Lister e dende fai tempo Lamecús, Bufón Oficial de Fraga e babexante reencarnación poética do don Celidonio de Risco. Da súa corda o mediocre Darío Villanueva, cuxo maior mérito é ter comezado cousas que outros sí que saben facer e (dende a perspectiva do seu Amo) o terlle ensinado aos estudantes revoltados fai catro anos de quén era a Universidade. ¡Eis os salvadores da Patria e a Revolución!
É a festa de despedida. En breves instantes, os Insignes e Ilustrísimos Intelectuais Áulicos pasarán a un estadio máis alto, lonxe das maldades do mundo e os dardos e frechas da ultraxante fortuna: "á morea de esterco da historia" (Trotsky dixit), o sitio que lles corresponde. Gañáchedelo a pulso, rapaces. Agora, a disfrutar da paga polos servizos prestados...

terça-feira, junho 28, 2005

A Estraña Victoria

¡Como caíches do ceo, Lucifer, fillo da mañá! Cortado fostes por terra, tí que debilitabas ás nacións. Tí que dicías no teu corazón: rubirei aos ceos; no alto, a carón das estrelas de Deus erguerei o meu trono, e no Monte do Testemuño sentarei, aos lados do norde; sobre as alturas das nubes subirei, e serei semellante ao Altísimo

Son ben coñecidos estes versículos do profeta Isaías. Tradicionalmente víñanse asociando ao 'Anxo Rebelde' que se erguera contra Deus. A moderna eséxese bíblica, pola contra, apunta a que se trata dun alegato contra o rei Nabucodonosor de Babilonia, o mesmo que conquistara o reino dos xudeus e destruíra o Templo, deportando despois á inteligentsia hebrea a carón dos ríos de Babilonia onde, segundo Bonnie M: "where we sat down / there we wept / as we remembered Zion".
Onte pola noite puidemos celebrar a caída de Fraga, a derrota do Señor Escuro sobre o Trono Escuro, nas terras galegas onde (dicían algúns autores clásicos) se extenden as sombras. Sombras máis lixeiras agora que o Monte Pío deixa de ser centro de aquelarres.
É curioso cómo ás veces sente un que se está a pasar da historia (vivida, con h minúscula) á Historia (conxelada, tallada en bronce ou granito e encadeada pola pata aos grosos tomos que enchen os estantes das bibliotecas). E onte foi un deses momentos en que mudou a face de Clío. O fraguismo é Historia. Nos derradeiros espasmos do cadáver, lembramos aqueles momentos en que nunca o creramos posíbel (e lembramos tamén toda unha vida, no caso das persoas novas coma min, que nunca coñeceu outro presidente da Xunta; sendo máis macabros, poderíamos ir un chisco máis para atrás, ata a dictadura da que este individuo foi ministro e co-torturador).
Mais como cantábamos onte, "¿De quén é a rúa agora"?. Varremos as telarañas do pasado. E acabamos co monstro da forma que había que facelo: vencéndoo nas urnas. O Dictador morreu tranquilo na cama. Pero a Fraga expulsámolo como un cancro do goberno no que nunca tiña que ter entrado.
Falando do vello e do empolvado, sería bo saber agora se a Pirámide/mausoleo do Porco (a mal chamada 'Cidade da Cultura), que xa queimou 300 millóns de Euros e do que se ven as faraónicas torres a medio facer no Monte Gaiás, vai a ser rematada. A miña proposta: emparedar nos seus muros a Fraga-Ramsés e ao seu Visir, Goebbels-Varela. Despois sementar os campos de sal.
Mais non sexamos rencorosos. Aos vencedores perténcelles exercer o dereito da magnanimidade. É día de festa. E onte, unha multitude bailaba, como nos tempos do glorioso movimento Asambleario da L.O.U. na Quintana, á luz das estrelas, e arredor da Árbore da Liberdade.

quinta-feira, junho 23, 2005

Poema de Noel Blanco Mourelle

Eis unha pequena mostra dos versos de Noel, poeta novo e prometedor que confío dará moito que falar nas nosas letras. Este poema é o primeiro do seu libro "Mecánicas Celestes", que agardo teñades a oportunidade de ler (ou mellor, degustar, como os bos viños ou as verdadeiras obras de arte):

O pesadelo do debuxante

¡Visións estrañas! Tanto tempo levas
nos ollos ese medo como a luz
illada no profundo do faiado.
Ás veces a nenez, baixo a apariencia
dunha cosmogonía escura, volve
a fin de mesturarse co presente:

a catedral que esmorece nos ecos
da violencia do río, da estación.
E na noite aparecen elas como
a voraz primavera da blasfemia

que invocan -belas, místicas, terribles.

De súpeto a man sobre un fondo negro;
quizais ese lento e grande animal
devore tamén a culpa do artista.

segunda-feira, junho 20, 2005

¿O Afundimento?

Tus casos fallaçes, Fortuna, cantamos,
estados de gentes que giras e trocas;
tus grandes discordias, tus firmezas pocas,
y los que en tu rueda quexosos fallamos.


Juan de Mena, 'Laberinto de Fortuna'


Fai uns meses estreábase na carteleira galega a película 'O Afundimento', de Oliver Hirschbiegel (máis coñecido nos nosos lares pola teleserie 'Rex -un policía diferente'). Nela visualizábanse (con bastante rigor histórico) os últimos días do Terceiro Reich: Berlín asediado, Hitler e os seus lacaios na surrealista atmósfera do Führerbunker, movendo divisións inexistentes e evadíndose da realidade con moitas doses de licor. O sangue e as balas correndo. E o dictador, fantoche de opereta, soñando cun Götterdämmerung wagneriano. Canto aos alemáns, as súas vidas non importaban ren; xa o dicía Goebbels: "Que non se equivoquen. Foron eles os que nos elixiron. E agora cortaranlle o pescozo a eles".
A película inspírase no libro do historiador alemán Joachim Fest "El hundimiento: Hitler y el final del Tercer Reich", libro extremadamente ameno que vos recomendo. Véxome un venres calquera (xa farán seis meses diso) camiño da facultade. De súpeto púxose a chover e, resgardado nun portal, non fun quen de resistirme á súa lectura adictiva: saqueino do peto e estiven ata que escampou percorrendo outros escenarios de chuvia: as colinas enlamadas de Seelow, as rúas destrozadas da capital do Reich por onde avanzaban os tanques e a infantería rusas, acabando coa Nova Cartago.
Todo isto ven ao caso a teor doutro afundimento que tivemos onte a oportunidade de comtemplar. Mais non foi, como desexaríamos, o do Fragasaurio e as súas hostes (aínda á espera de que o voto emigrante dictamine se conta ou non coa maioría absoluta), senón a do nacionalismo galego, cun retroceso histórico ata resultados do ano 91.
(como dicía Marx, a historia repítese primeiro como traxedia, e despois como farsa).
¿En cal das dúas estamos?
Vendo as caras impasibles (cemento armado) dos bloqueiros que se situaban onte detrás de Quintana, un imaxina as máscaras da Traxedia Grega. O sorriso sardónico do alaricano, en cambio, tira cara o music-hall, vodevil, opereta e teatro de variedades. O seu discurso tamén era cómico (e repetía a mesma frase catro ou cinco veces. Debía ter outro discurso preparado nos puños da camisa, mais como o Charlot de 'Tempos Modernos', saiulle escopetado na danza triunfal -ou macabra-).
Unha comparanza con Hitler é odiosa, mais resulta traxicómica a imaxe de Quin contemplando un panorama desolado e refuxiándose no Führerbunker de Allariz. Igual que os xerarcas nazis, dubido que os bloqueiros saiban facer autocrítica e analizar (e reformar) os problemas da realidade que se levan lastrando dende fai uns anos, e que marcan unha deriva descendente para o nacionalismo.
Doutra banda, e xa acostumados como estamos ás derrotas, botase en falta a presencia dun Beiras caro á inteligentsia soltándonos un discurso trufado de citas de Sartre. Alomenos facía que non sentísemos mellor (os bos e xenerosos, xa se sabe).
Veremos o que se fai dende a Xunta...

domingo, junho 19, 2005

Unha traducción de Pound

Pois iso: mentres matamos o tempo antes de que se resolva a anguria electoral, aquí vos deixo unha traducción que fixen do Canto Terceiro de Ezra Loomis Pound, grandísimo poeta norteamericano, ao que admiro enormemente (tamén facía discursos para Radio Roma e era admirador de Mussolini; nadie é perfecto, mais en todo caso os seus poemas non deixan por iso de ser sublimes, e se buscades xustiza -non poética-, xa penou dabondo o poeta na gaiola en que o tiveron pechado).

CANTO NÚMERO III
Sentárame nas gradas da Dogana,
porque as góndolas custaban demasiado aquel ano,
e non estaban "aquelas mozas", había unha cara
e o Bucentauro a unha vintena de iardas, ouveando "Stretti",
e as vigas mestras iluminadas, aquel ano, no Morosini,
e os pavos reais na casa de Koré, ou quizaves estivesen.
Deuses flotan no ar azurado,
luminosos deuses, e toscanos, de antes de que fose verquido o orballo.
Luz: e a primeira luz, antes de que nunca o orballo caese.
Paniscos, e do carballo, dríade,
e da maceira, mélida,
por todo o bosque adentro, e as follas están cheas de voces,
en susurro, e as nubes cómbanse sobor da lagoa,
e hai deses sobre elas,
e na auga bañistas de amendoada brancura,
a auga prateada que vidra o pezón voltado para arriba,
como dixera Poggio.
Vetas verdes na turquesa
Ou, as gradas pardas ruben por detrás dos cedros.
Mio Çid cavalgou ata Burgos,
ate a porta engastada entre dúas torres,
bateu co conto da lanza, e unha nena apareceu,
una niña de nueve años,
na pequena galería sobre a porta, entre as torres,
a ler o decreto, voce tinnula:
"Que ninguén fale, dé pousada, axude a Ruy Díaz,
baixo pena de que se lle arrinque o corazón, e posto en punta de pica
e de perdé-los ollos, e tódolos bens confiscados,
e aquí, Mío Çid, están os selos,
o selo real e a firma".
E él baixou de Vivar, Mio Çid,
sen deixar alá os falcóns nos seus poleiros,
e roupa algunha alá, nas prensas,
e deixou a súa Arca con Raquel e con Vidas,
a grande arca de area cos prestamistas,
para ter a paga da mesnada,
e abrirse camiño cara Valencia.
Inés de Castro asasinada, e a parede
aquí espida, aquí feita para durar.
Triste destrozo, o pigmento escámase da pedra,
ou a argamasa descascara, Mantegna pintou a parede.
Trapos de seda, "Nec Spe, Nec Metu".

¿Porqué o Senescal Kay?

Sir Kay era o medio irmán de el-rei Arturo. Nas lendas galesas do Mabinogion dise del que "Kay tiña esta peculiaridade, que aguantaba nove días e nove noites baixo a auga, e que podía pasar nove días e nove noites sen durmir. As feridas da súa espada non as podía sandar médico algún. Moi sutil era Kay. Cando lle pracía, podía tornar tan alto como a meirande das árbores do bosque. E tiña outra peculidaridade: tan grande era a calor da súa natureza que cando máis chovía, calquera cousa que levaba quedaba seca unha palma por arriba e outra por debaixo da súa man; e cando os seus compañeiros tiñan frío, era para eles como combustible para acender o seu lume".
Na Mort d´Arthur, Kay acude a un torneo, esquecendo a súa espada (ou crébaselle noutras versións). Manda ao xoven Arturo na pescuda dunha, é entón cando éste arrica a famosa Excalibur da pedra en que estaba presa. Proclamado Rei, nomea a Kay o seu Senescal.




No restante da historia, Sir Kay é unha personaxe secundaria; o vello cabaleiro soe amosarse prepotente e patrocinador cos cabaleiros noveis. No romanceiro aparece parodiado como necio e fanfarrón.
Este mote puxéronmo os meus compañeiros, os 'poetas comparatistas' da Facultade Compostelá. Despois de todo, son o máis vello, e divírtenme os discursos sentenciosos e facer valer a miña auctoritas. Doutra banda, como aficionado teatral, sempre me gustou que me vestisen con roupas alleas, ou sexa que me quedo co tituliño de marras.
Unha de cal e unha de area: a nosa corte comparatista quitoulle ferro ás asociacións máis negativas do personaxe, insertando outro elemento de espello/comparación/metáfora: Horkheimer, o máis vellote dos filósofos da Escola de Frankfurt.
Abrumádesme, caros...
A ver se me poño a teorizar, logo. A eclipse da Razón e O Estado Autoritario quédanme grandes de máis, pero farase o que se poda.
Hoxe agardemos que a dialéctica negativa nos saia ao dereito unha vez, e consigamos botar ao Fragasaurio.
Sexa a que sexa, plaxiaremos a Biblia, como sempre -Lamentacións de Xeremías ou poemas á liberación de Israel-.

Caeu, caeu Babilonia a grande
e tornouse en morada
de demos,
acubillo de todo espírito impuro,
refuxio de toda ave inmunda e odiosa
Ça irá - ou non...

sábado, junho 18, 2005

No Deserto de Lût

Este textiño que vos poño aquí é un fragmento dunha obra maior, polo momento inconclusa, e que pretendía ser un tríptico de viaxes a países imaxinarios (están feitos dous de tres, ou sexa que tampouco vou tan mal), ou quizais a un único país imaxinario. O tempo dirá se se continúa... 
Polo momento, velaiquí tedes isto. Xa me diredes...





“Falemos agora do deserto de Lût: pois trás do espesso véu das suas areias de cor de mostarda afirmou Al-Tufayl que se ocultam áridas chairas inçadas de tojos e árvores secas; e no coraçom dessas chairas, um labirinto de gastadas montanhas de granito, percorridas por cobrejantes regatos de água amarga e por umha fauna de pesadelo, flor dos bestiários: grandes serpentes, onocentauros e carádrios, encantadores unicórnios e temíveis mirmecoleons.
Conta também Al-Tufayl que este deserto é habitado por umha raça de cruéis e sanguinolentos nómadas de escura pele e sujos bucles que lhes penduram até a cintura. Alguns cavalgam sobre grandes tigres; vestem roupas de brilhantes e chamativas cores e bebem dum verde licor, misturado com o sangue das suas vítimas e servido em copas de cránios. Quando se ergue a fouce da media lua juntam-se em grandes grupos para organizar rituais apavorantes em honra do sol, da lua, e das estrelas, e de uns deuses repulsivos que é melhor nom nomear.
Som as “Velhas Rochas do Deserto” os mais conhecidos dos muitos djinns que açoutam estas terras. Espalhadas ao longo do Deserto topamos estas pedras em grande número: tenhem forma de grandes blocos e entesouram umha grande sabedoria que compartem com os mortais trás sacrifícios de sangue. Com eles recebem calorosamente os nómadas aos estrangeiros...
Destas pedras fala na sua Crónica o sábio Ibn Marwan al-Chiyiquî. Conta ele que quando o conquistador Iskander Bey ia caminho da Índia foi informado das pedras de Lût, e desviando o seu caminho, entrou no Deserto. E trás muito deambular, o Grande Rei topou escondido num profundo vale das montanhas um canhom inçado de centos destas rochas sábias; e no meio erguia-se regiamente umha pedra-fita de mais de 300 pés de altura. E trás o sacrifício dumha pessoa inteira, a pedra-fita respondeu às perguntas do Rei, a saber: se o seu Império seria duradoiro, e se algum outro viria detrás. E dixo-lhe a rocha que o seu Império nom perduraria mais que nas lendas, mas que no futuro sairia da Arábia um grande Profeta de Deus, e que este sim criaria um Império eterno que abrangesse até os confins do Mundo. Assim está escrito e assim se cumpriu, ¡¡Allah seja sempre louvado!!, para felicidade dos homens e de Deus”.

“Livro dos Djinns”; Zuhayr Ibn Malik (traduze: Conde d Paço Tristão)

Benvidos a Camelot



We're Knights of the Round Table. We dance whene'er we're able. We do routines and chorus scenes With footwork impeccable. We dine well here in Camelot. We eat ham and jam and spam a lot. We're Knights of the Round Table. Our shows are formidable, But many times we're given rhymes That are quite unsingable. We're opera mad in Camelot. We sing from the diaphragm a lot.
Monty Python - Os cabaleiros da Táboa Cadrada





Dende o alto das torres do castelo, un rebumbio de trompetas anuncia a vosa chegada.
Máis sonidos se xuntan á polifonía cando as reixas enferruxadas -vellas de séculos- se erguen lentamente, mentres baixa a ponte levadiza -estrondo da madeira ao caer-. Logo os cascos do teu cabalo retumban sobre as pedras do pavimento.
Mudan os sons agora: berro de corvos e badaladas ecoan na praza rebosante. No centro, un traidor encadeado. Nas gradas, El-Rei e malia corte comtemplan hieráticamente mentres un batallón de soldados escolta ao preso torre arriba, onde será aforcado cos propios ferros que o custiodian.
O sonido das cadeas caendo... Un pescozo rompe.
Deixamos as fantasmagorías sanguiñentas do Macbeth visualizado por Polanski e pasamos ás de Almereyda. Noutra torre máis moderna -cemento e cristal- un Hamlet posmoderno e ensanguentado dispara sobre Kyle MacLachlan: "I can no more. The king, the king´s to blame".
¿Torre da Derrota?
As imaxes xa non nos afectan. E o cisne de Avon colousenos no cadro prerrafaelista da nosa Idade Media. Mais se buscamos gore, velaiquí que polas portas do Castelo entras agora como Cabaleiro Verde o día de Nadal, armado de xigantesca albarda. Adiántase desafiante fronte aos paladíns artúricos e reta ao máis valente a cortarlle a cabeza dunha tallada. Gawain colle a machada das túas mans, sopésaa: a folla cae, tronza o teu pescozo. Érgueste e, coa cabeza debaixo do brazo, emplazas a Gawain a que reciba, dentro dun ano, o golpe que lle corresponda: 'Loke, Gawan, þou be grayþe to go as þou hettez, And layte as lelly til þou me, lude, fynde, As þou hatz hette in þis halle, herande þise kny3tes; To þe grene chapel þou chose, I charge þe, to fotte Such a dunt as þou hatz dalt -- disserued þou habbez To be 3ederly 3olden on Nw 3eres morn. Þe kny3t of þe grene chapel men knowen me mony; Forþi me for to fynde if þou fraystez, faylez þou neuer. Þerfore com, oþer recreaunt be calde þe behoues.'
Mais por hoxe xa temos sangue dabonda.
Benvidos a Camelot!