Dende que vos presentei unha entrada homónima, xa tiven tempo de voltar a caer no mesmo vicio, e non 2 senón 4 veces desta volta. A ver se mañá volvo ao rego, e remato por unha vez (e sen que sirva de precedente) unha lista de lecturas de verán...
Dun dos catro volumes (El oficio de Historiador, de Enrique Moradiellos) penso facervos unha reseña máis detallada. Os outros tres repasareinos eiquí nuns breves parágrafos. Son:
O tomo 9 -La era de los navegantes- dunha Historia de España, editada por Salvat, a base de retocar a fondo con historiadores modernos unha obra anterior do Marqués de Lozoya
Clio en las aulas. La enseñanza de la Historia en España entre reformas, ilusiones y rutinas, de Raimundo Cuesta Fernández
Formarse como Profesor. Ciencias Sociales, Primaria y Secundaria Obligatoria (Guía de textos para un enfoque crítico), de José María Rozada Martínez
O primeiro é parte dunha colección en 26 volumes que pillara xa cando estaba no instituto. En xeral, é unha historia decente, anque hoxe, e con algo máis de perspectiva, resulta un xogo divertido distinguir aquelas partes do 'texto base' do Marqués de Lozoya, que feden a Historia decimonónica rancia (grandes figuras, batallas e reises, interpretacións personalistas dos feitos e providencialismo españolista) e a 'maquillaxe' do equipo de historiadores actuais que adecentaron algo a obra para a (pos)modernidade.
Este exemplar era precisamente o primeiro dos que chegaran ao kiosko, e polo tanto, a súa lectura orixinaría retrotraíase a máis de dez anos atrás. A revisión, como digo, foi agradábel. Iso sí: as epopeas oceánicas das armas e os barões assinalados interesábanme máis cando era novo (teño varios libros sobre o tema en varios idiomas que levo recollendo e ollando dende os 11 anos)...
O libro de Raimundo Cuesta é unha ollada moi formativa á historia da docencia da Historia na peninsula, e completa moi ben o que vos dicía do libro anterior. Esta docencia é relativamente recente no país (apenas se puxo en marcha realmente a mediados do século XIX), e marcada por tres pautas ideolóxicas na Historia que se ensinaba, tanto en primaria coma en secundaria: era memorística (e centrada en listas de reises, fechas e grandes batallas), nacional-católica e moralista (trazando exemplos a imitar, sobretodo para as nosas élites). En 'Clio nas aulas' explícase alén a evolución da teoría e praxe desta ensinanza, con dous modelos diferenciados: o modelo tradicional-elitista e o modelo tecnocrático de masas. Os cambios dun ao otro tamén levaron a mudanzas no estatus e nas funcións do profesorado (os vellos profesores de instituto do modelo tradicional eran case o equivalente, a efectos simbólicos e incluso no tipo de docencia, aos actuais de universidade). Finalmente, o libro fai unha perspectiva bastante pesimista dos intentos de 'reformar' os vellos modos de ensinar Historia que tiveron lugar dende os anos 80, subliñando que o resultado foi máis na liña de fracasos e continuidades que das rupturas -iso malia o feito de que, segundo o autor, a maioría dos docentes de Historia a nivel de secundaria, coma bos fillos do 68 e do antifranquismo, declaren coma o seu modelo historiográfico o... materialismo histórico (!!).
Por último, o libro de José María Rozada maniféstase nunha liña similar ao anterior, anque no canto de facer un estudo socio-histórico da docencia histórica, o que fai no seu volume é defender que os docentes de Historia procuren formarse dunha outra maneira, xerando unha ensinanza crítica na que o principal dos valores sexa o da loita contra as desigualdades e o fomento do pensamento crítico. Para conseguir tal obxectivo expón o autor unha serie de recomendacións, temas a meditar e lecturas aconselladas aos profesores 'críticos', que inclúe a asunción dunha praxe determinada pola tríada de 1) revisar os coñecementos científicos de disciplina e práctica docente; 2) reflexionar sobre as ideas subxetivas dun mesmo e dos demais; e 3) afectar e alterar a práctica educativa. O libro continúa con apartados extensos nos que se debaten as fontes (pedagóxicas, históricas, psicolóxicas, sociolóxicas), obxectivos, contidos, avaliación, etc... Entre liñas (ou tamén directamente) percíbese unha visión crítica do autor co sistema educativo e as súas funcións; unha crítica que se artella dende un desenfadado marxismo, e dunha colusión (anque crítica, e inimiga das burocracias pedagóxicas) coas reformas educativas dos últimos anos, ou máis ben, coas alternativas de innovación pedagóxica que estaban por detrás (ab ovo) do comezo das reformas...
Dun dos catro volumes (El oficio de Historiador, de Enrique Moradiellos) penso facervos unha reseña máis detallada. Os outros tres repasareinos eiquí nuns breves parágrafos. Son:
O tomo 9 -La era de los navegantes- dunha Historia de España, editada por Salvat, a base de retocar a fondo con historiadores modernos unha obra anterior do Marqués de Lozoya
Clio en las aulas. La enseñanza de la Historia en España entre reformas, ilusiones y rutinas, de Raimundo Cuesta Fernández
Formarse como Profesor. Ciencias Sociales, Primaria y Secundaria Obligatoria (Guía de textos para un enfoque crítico), de José María Rozada Martínez
O primeiro é parte dunha colección en 26 volumes que pillara xa cando estaba no instituto. En xeral, é unha historia decente, anque hoxe, e con algo máis de perspectiva, resulta un xogo divertido distinguir aquelas partes do 'texto base' do Marqués de Lozoya, que feden a Historia decimonónica rancia (grandes figuras, batallas e reises, interpretacións personalistas dos feitos e providencialismo españolista) e a 'maquillaxe' do equipo de historiadores actuais que adecentaron algo a obra para a (pos)modernidade.
Este exemplar era precisamente o primeiro dos que chegaran ao kiosko, e polo tanto, a súa lectura orixinaría retrotraíase a máis de dez anos atrás. A revisión, como digo, foi agradábel. Iso sí: as epopeas oceánicas das armas e os barões assinalados interesábanme máis cando era novo (teño varios libros sobre o tema en varios idiomas que levo recollendo e ollando dende os 11 anos)...
O libro de Raimundo Cuesta é unha ollada moi formativa á historia da docencia da Historia na peninsula, e completa moi ben o que vos dicía do libro anterior. Esta docencia é relativamente recente no país (apenas se puxo en marcha realmente a mediados do século XIX), e marcada por tres pautas ideolóxicas na Historia que se ensinaba, tanto en primaria coma en secundaria: era memorística (e centrada en listas de reises, fechas e grandes batallas), nacional-católica e moralista (trazando exemplos a imitar, sobretodo para as nosas élites). En 'Clio nas aulas' explícase alén a evolución da teoría e praxe desta ensinanza, con dous modelos diferenciados: o modelo tradicional-elitista e o modelo tecnocrático de masas. Os cambios dun ao otro tamén levaron a mudanzas no estatus e nas funcións do profesorado (os vellos profesores de instituto do modelo tradicional eran case o equivalente, a efectos simbólicos e incluso no tipo de docencia, aos actuais de universidade). Finalmente, o libro fai unha perspectiva bastante pesimista dos intentos de 'reformar' os vellos modos de ensinar Historia que tiveron lugar dende os anos 80, subliñando que o resultado foi máis na liña de fracasos e continuidades que das rupturas -iso malia o feito de que, segundo o autor, a maioría dos docentes de Historia a nivel de secundaria, coma bos fillos do 68 e do antifranquismo, declaren coma o seu modelo historiográfico o... materialismo histórico (!!).
Por último, o libro de José María Rozada maniféstase nunha liña similar ao anterior, anque no canto de facer un estudo socio-histórico da docencia histórica, o que fai no seu volume é defender que os docentes de Historia procuren formarse dunha outra maneira, xerando unha ensinanza crítica na que o principal dos valores sexa o da loita contra as desigualdades e o fomento do pensamento crítico. Para conseguir tal obxectivo expón o autor unha serie de recomendacións, temas a meditar e lecturas aconselladas aos profesores 'críticos', que inclúe a asunción dunha praxe determinada pola tríada de 1) revisar os coñecementos científicos de disciplina e práctica docente; 2) reflexionar sobre as ideas subxetivas dun mesmo e dos demais; e 3) afectar e alterar a práctica educativa. O libro continúa con apartados extensos nos que se debaten as fontes (pedagóxicas, históricas, psicolóxicas, sociolóxicas), obxectivos, contidos, avaliación, etc... Entre liñas (ou tamén directamente) percíbese unha visión crítica do autor co sistema educativo e as súas funcións; unha crítica que se artella dende un desenfadado marxismo, e dunha colusión (anque crítica, e inimiga das burocracias pedagóxicas) coas reformas educativas dos últimos anos, ou máis ben, coas alternativas de innovación pedagóxica que estaban por detrás (ab ovo) do comezo das reformas...
Sem comentários:
Enviar um comentário